Τουρκία: Φόβοι πως ο νικητής των εκλογών θα αντιμετωπίσει και την επερχόμενη οικονομική κρίση

Ο πληθωρισμός στην Τουρκία συνεχίζει να βρίσκεται στο 44%. Οι καταναλωτές βλέπουν με θλίψη την αγοραστική τους δύναμη να μικραίνει. Ταυτόχρονα, ο μισθός τους εξασφαλίζει όλο και λιγότερα τρόφιμα. Οι πρόσφατες κρατικές επιχορηγήσεις και προσπάθειες στήριξης της του τοπικού νομίσματος, φαίνεται πως απειλεί την οικονομική ανάπτυξη και ενδέχεται να οδηγήσει τη χώρα σε ύφεση. Ο νικητής του δεύτερου γύρου εκλογών της Κυριακής 28.05.2023 θα κληθεί να αντιμετωπίσει τεράστιες προκλήσεις, κυρίως οικονομικές.

«Οι σχετικά ισχυρές οικονομικές αποδόσεις των τελευταίων τριμήνων αποτελούν προϊόν μη βιώσιμων πολιτικών, επομένως το πιθανότερο είναι πως θα ακολουθηθούν από περίοδο συρρίκνωσης και ύφεσης», λέει ο Μπραντ Σέτσερ, ειδικός σε θέματα παγκόσμιου εμπορίου και οικονομικών του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. «Η υποχώρηση της λίρας θα κάνει τους εργαζομένους να αισθάνονται φτωχότεροι, ενώ η εύρεση εργασίας και η εξασφάλιση ενός μισθού που θα ανταποκρίνεται στο κόστος ζωής θα είναι δύσκολες», συμπλήρωσε.

Η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη κατά την πρώτη δεκαετία διακυβέρνησης Ερντογάν μεταμόρφωσε τη φυσιογνωμία της χώρας και έβγαλε εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια. Αυτά τα επιτεύγματα έχουν ωστόσο υπονομευθεί τα τελευταία χρόνια. Από το 2018 το εθνικό νόμισμα έχει χάσει το 80% της αξίας του έναντι του δολαρίου. Και ενώ ο ετήσιος πληθωρισμός έχει μειωθεί αισθητά σε σχέση με το περασμένο έτος, οπότε και άγγιξε το 80%, σήμερα εξακολουθεί να βρίσκεται στο εξαιρετικά υψηλό ποσοστό του 44%.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Ερντογάν δεν φάνηκε διατεθειμένος να αλλάξει πορεία. Αντιθέτως, επέμεινε πως τα χαμηλά επιτόκια θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη της οικονομίας παρέχοντας φθηνότερη πίστωση για την ενίσχυση της εθνικής παραγωγής και των εξαγωγών.

«Θα εργαστούμε αδιάκοπα μέχρι να κάνουμε την Τουρκία μία από τις δέκα μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο», δήλωσε σε μια πρόσφατη προεκλογική συγκέντρωση.

Με την κρίση του κόστους ζωής να απασχολεί πολλούς ψηφοφόρους, ο Ερντογάν έχει προβεί σε μια σειρά δαπανηρών μέτρων που στοχεύουν στην άμβλυνση των άμεσων επιπτώσεων του πληθωρισμού. Εχει αυξήσει επανειλημμένα τον κατώτατο μισθό και τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, ενώ τροποποίησε τη νομοθεσία επιτρέποντας σε εκατομμύρια ανθρώπους να βγουν σε πρόωρη σύνταξη. Ολες αυτές οι δεσμεύσεις θα πρέπει να τηρηθούν από τον νικητή των εκλογών, γεγονός που συνεπάγεται μεγαλύτερες κρατικές δαπάνες στο μέλλον.

Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει προχωρήσει στην πώληση ξένων συναλλαγματικών αποθεμάτων για να επιβραδύνει την υποχώρηση της τουρκικής λίρας. Σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας, στις αρχές Μαΐου τα αποθέματα μειώθηκαν κατά 7,6 δισ. δολάρια, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πτώση των τελευταίων δύο δεκαετιών.

Για να ενισχύσει τα αποθεματικά της τουρκικής κεντρικής τράπεζας, ο Ερντογάν προχώρησε στη σύναψη συμφωνιών με χώρες όπως το Κατάρ, η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία. Η Σαουδική Αραβία έχει δρομολογήσει ήδη από τον Μάρτιο καταθέσεις ύψους 5 δισ. δολαρίων, ενώ η Ρωσία συμφώνησε να αναστείλει μέρος των οφειλόμενων πληρωμών για εισαγωγές φυσικού αερίου μέχρι τη μετεκλογική περίοδο.

Οι όροι αυτών των συμφωνιών δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, όμως οικονομολόγοι εκτιμούν πως εντάσσονται στο πλαίσιο μιας βραχυπρόθεσμης στρατηγικής του Ερντογάν, η οποία εστιάζει στην επικράτησή του στις εκλογές και όχι στη μακροπρόθεσμη εθνική ευημερία.

Σε περίπτωση που τα σενάρια των αναλυτών επιβεβαιωθούν και ο Ερντογάν κερδίσει την εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής, η πορεία των οικονομικών του μέτρων δεν αναμένεται να αλλάξει.

Περαιτέρω υποχώρηση της λίρας, επιβολή περιορισμών στις αναλήψεις ξένων νομισμάτων και έλλειψη συναλλάγματος για τη διευθέτηση εθνικών οφειλών είναι όλα πιθανές επιπτώσεις συνέχισης της ισχύουσας οικονομικής πολιτικής.