«Τα παιδιά πρέπει να κοιμούνται με τους γονείς μέχρι τα πέντε τους» λέει νέα έρευνα

Η Margot Sunderland, διευθύντρια εκπαίδευσης στο Λονδρέζικο Κέντρο Ψυχικής Υγείας του Παιδιού, λέει πωςη πρακτική που είναι γνωστή ως συγκοίμηση ή συν-κοίμηση ή ακόμα και παρακοίμηση (αγγλικά co-sleeping) επιδρά στα παιδιά με τέτοιο τρόπο που έχει σαν αποτέλεσμα να γίνονται ήρεμοι και υγιείς ενήλικες. Η Sunderland που είναι συγγραφέας 20 βιβλίων διατυπώνει τις συμβουλές της στο βιβλίο Η Επιστήμη της Ανατροφής των Παιδιών που θα κυκλοφορήσει κατά το τέλος του καλοκαιριού.

Είναι τόσο σίγουρη για τα συμπεράσματα των ερευνών της, τα οποία βασίζονται σε 800 επιστημονικές μελέτες, ώστε προτείνει να δοθεί άμεσα ενημερωτικό υλικό στους ιατρικούς επισκέπτες προκειμένου να κατατοπίσουν τους γονείς σχετικά με την συγκοίμηση. “Οι μελέτες αυτές θα πρέπει να διανεμηθούν ευρέως σε γονείς”, λέει η Sunderland. “Δείχνω πλήρη κατανόηση προς τους γκουρού της ανατροφής – γιατί θα ‘πρεπε να κατέχουν το αντικείμενο; Πανάθεμά τους, το 95% των πληροφοριών είναι τόσο καινούργιο που θα ‘πρεπε να το γνωρίζουν ήδη. Δεν υπάρχει καμιά απολύτως μελέτη που να λέει πως είναι καλό να αφήνεις το παιδί σου να κλαίει.”

Υποστηρίζει ότι η συνήθισμένη πρακτική στην Αγγλία να μαθαίνουν τα παιδιά να κοιμούνται μόνα τους λίγες μόλις εβδομάδες μετά τη γέννησή τους είναι βλαβερή διότι ο χωρισμός απ’ τους γονείς προκαλεί αύξηση στη ροή των ορμονών του στρες όπως η κορτιζόλη. Τα ευρήματά της βασίζονται σε προόδους της επιστημονικής γνώσης που σημειώθηκαν κατά τα τελευταία 20 χρόνια και αναφέρονται στον τρόπο ανάπτυξης του παιδικού εγκεφάλου καθώς και σε μελέτες που έγιναν με χρήση ηλεκτρομαγνητικών σαρωτών με στόχο να εξακριβωθεί ο τρόπος αντίδρασής τους σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Για παράδειγμα, μια νευρολογική μελέτη που πραγματοποιήθηκε πριν τρία χρόνια κατέδειξε ότι ένα παιδί που αποχωρίζεται από έναν γονιό παρουσιάζει την ίδια εγκεφαλική δραστηριότητα με ένα παιδί που αντιμετωπίζει σωματικό πόνο. Η Sunderland πιστεύει επιπλέον ότι η σημερινή πρακτική είναι βασισμένη σε κοινωνικές τάσεις και αντιλήψεις που είναι αναχρονιστικές και οφείλουν να εγκαταλειφθούν.

“Υπάρχει ένα ταμπού σ’ αυτή τη χώρα (σ.τ.μ.: δηλ. την Αγγλία) σχετικά με τα παιδιά που κοιμούνται με τους γονείς τους”, δήλωσε. “Αυτό που κάνω σ’ αυτό το βιβλίο είναι να παρουσιάσω τις επιστημονικές θέσεις. Μελέτες που έγιναν σε ολόκληρο τον κόσμο δείχνουν ότι η συν-κοίμηση μέχρι την ηλικία των πέντε αποτελεί επένδυση για το παιδί. Τα παιδιά είναι δυνατόν να παρουσιάσουν αγωνία/άγχος αποχωρισμού μέχρι και την ηλικία των πέντε ή και πέρα απ’ αυτή την ηλικία και αυτό είναι κάτι που μπορεί να έχει επίδραση στη κατοπινή ζωή τους. Αυτό ελέγχεται και καλμάρεται με την συν-κοίμηση”.

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι και σωματικά/οργανικά. Η Sunderland παραθέτει στοιχεία από μια μελέτη που διαπίστωσε ότι ένα περίπου 70% των γυναικών, που κατά την παιδική τους ηλικία δεν απολάμβαναν συμπαράσταση και παρηγοριά όταν έκλαιγαν, ανέπτυξαν προβλήματα του πεπτικού συστήματος σαν ενήλικες. Το βιβλίο της Sunderland την φέρνει σε αντιπαράθεση με γκουρού της ανατροφής σαν την Gina Ford που διαβάζεται ευρύτατα και οι συμβουλές της εφαρμόζονται από χιλιάδες ανθρώπων.

Η Ford είναι υπέρμαχος της άποψης ότι πρέπει να καθορίζονται προγράμματα ύπνου για τα μωρά όταν ακόμη είναι πολύ μικρά και να κοιμούνται σε δικά τους κρεβατάκια “μακριά απ’ το υπόλοιπο σπίτι” [“away from the rest of the house”] και να μαθαίνουν να κοιμούνται χωρίς τη βοήθεια ενηλίκων [“without the assistance of adults”]. Στο βιβλίο της Πλήρης Οδηγός για Ικανοποιημένα Μωρά και Νήπια γράφει πως οι γονείς χρειάζονται και αυτοί το δικό τους χρόνο: “Η συν-κοίμηση … στις περισσότερες περιπτώσεις έχει σαν αποτέλεσμα οι γονείς να κοιμούνται ο καθένας σε διαφορετικό δωμάτιο” και οι μαμάδες να είναι εξουθενωμένες – μια κατάσταση δηλαδή που “ασκεί φοβερή πίεση σ’ ολόκληρη την οικογένεια”. Η Annette Mountford, γενική διευθύντρια μιας οργάνωσης για την ανατροφή με την επωνυμία Οικογενειακοί Δεσμοίεπιβεβαίωσε το γεγονός ότι στην Αγγλία η επικρατούσα πρακτική στην παιδική ανατροφή ήταν να ενθαρρύνονται τα παιδιά από πολύ μικρά να κοιμούνται σε λίκνο ή κρεβατάκι είτε στο δωμάτιο των γονιών τους είτε σε δικό τους δωμάτιο.

“Οι γονείς χρειάζονται χώρο για τον εαυτό τους”, δήλωσε. “Και σίγουρα προκύπτουν συγκεκριμένα ωφέλη όταν ενθαρρύνουμε τα παιδιά να έχουν τη δική τους σειρά σε θέματα ύπνου αλλά και το δικό τους προσωπικό χώρο.” Η Sunderland λέει πως η πρακτική της μετακόμισης των παιδιών σε δικό τους ξεχωριστό κρεβάτι όταν είναι ακόμη μόλις μερικών εβδομάδων έχει αποδειχθεί πως προκαλεί αύξηση στην έκκριση της ορμόνης κορτιζόλης.

Έρευνες οι οποίες διεξήχθησαν σε παιδιά κάτω των πέντε χρόνων έχουν δείξει ότι πάνω απ’ το 90% των παιδιών δείχνουν ανεβασμένη κορτιζόλη όταν πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό, ενώ σε ένα ποσοστό 75% των παιδιών η κορτιζόλη πέφτει μόλις αυτά επιστρέψουν στο σπίτι. Ο καθηγητής Jaak Panksepp, ειδικός νευρολόγος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, ο οποίος έγραψε και τον πρόλογο του βιβλίου, δήλωσε ότι τα επιχειρήματα της Sunderland αποτελούν “μια συνεκτική και λογική αλληλουχία ιδεών που είναι εναρμονισμένες με την επιστήμη της νευρολογίας. Μια κοινωνία που χαρακτηρίζεται από σύνεση θα αγκαλιάσει τις απόψεις της με θέρμη”.

Η Sunderland ισχυρίζεται πως η τακτική του να βάζουμε τα παιδιά να κοιμούνται μόνα τους αποτελεί ένα παράδοξο ή ακόμη και αλλόκοτο δυτικό φαινόμενο που πιθανόν να προκαλέσει αύξηση των πιθανοτήτων για περιστατικά θανάτου κατά τη διάρκεια του ύπνου, το γνωστό Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου.Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι το παιδί χάνει την ηρεμιστική ενέργεια και δράση που ασκεί στην αναπνοή και τη λειτουργία της καρδιάς του η παρουσία της παρακοιμώμενης μητέρας του. “Στην Αγγλία πεθαίνουν απ’ το Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου 500 παιδιά το χρόνο”, γράφει η Sunderland. “Στην Κίνα, όπου η συν-κοίμηση θεωρείται δεδομένη και αυτονόητη, το Σύνδρομο αυτό είναι τόσο σπάνιο που δεν έχει καν επίσημο επιστημονικό όρο”.