«Στην αγαπημένη μου κόρη»: Το ωραιότερο κείμενο που γράφτηκε ποτέ από μια μητέρα

«Πριν γεννηθείς, αναρωτιόμουνα πολλές φορές, πώς θα μεγάλωνα μιά κόρη. Ήθελα ένα αιθέριο κοριτσάκι ή ένα παχουλό χαρούμενο παιδί; Ήθελα να είναι δραστήρια ή τρυφερή;

Η και τα δύο; Οπως ήρθαν τα πράγματα, κανένα από τα όνειρά μου δεν βγήκε αληθινό. Μου δόθηκε ένα εντελώς μοναδικό, εντελώς νέο, εντελώς μυστηριώδες, απρόβλεπτο, εξαίσιο κορίτσι. Εσύ.

Φυλάω ένα λεύκωμα με τις φωτογραφίες σου-σαν να μπορούσα να διαφυλάξω όλους τους ξεχωριστούς εαυτούς σου-το βρέφος, το νήπιο, τη μαθήτρια, την έφηβη. Όμως στην πραγματικότητα οι φωτογραφίες δεν έχουν σημασία. Γιατί είσαι όλα αυτά μαζί-και κάθε φορά που σε βλέπω σκέφτομαι: «τώρα είναι η καλύτερή της εποχή».

Αγαπημένη μου κόρη: Σε σκέφτομαι αδιάκοπα. Όταν ανακαλύπτω οτι το χρώμα από το μπλουζάκι σου έχει βάψει τα περισσότερα ρούχα της μπουγάδας. Όταν βρίσκω μακριές τρίχες στο σωλήνα του νιπτήρα. Οταν τρίβω την μπανιέρα γιά να καθαρίσω τα υπολείμματα από το αφρόλουτρό σου. Οταν βρίσκω μιά μισοφαγωμένη σοκολάτα στο κρεβάτι σου. Όταν, ακριβώς πριν καθήσουμε γιά το βραδινό φαγητό, ανακαλύπτω οτι έχεις φάει όλο το παγωτό. Οταν βρίσκω ένα κεσέ από γιαούρτι γεμάτο αγριολούλουδα στο κρεβάτι μου. Σ’ αγαπώ.

Σ’ ευχαριστώ γιά όλες σου τις κάρτες-σχεδιασμένες από σένα ή από τον Ρενουάρ. Γιά όλα σου τα δώρα-κακοτυλιγμένα ή συσκευασμένα με ωραίες κορδέλες. Γιά όλα σου τα πεταχτά φιλιά-που μύριζαν σοκολάτα ή Σανέλ. Σ’ ευχαριστώ που με θυμάσαι. Μερικές φορές εύχομαι να είχα τη δύναμη να κάνω τα πράγματα να σου έρθουν όπως τα θέλεις. Μερικές φορές εύχομαι να είχα αρκετά χρήματα γιά να σου προσφέρω αυτά που ονειρεύεσαι. Όμως σου έδωσα ό,τι μπορούσα-τις πέντε ολοζώντανες αισθήσεις σου, τον κόσμο γύρω σου. Πάρε ό,τι θέλεις, πρόσθεσε το δικό σου θαύμα στο σύνολο όλων των ανθρώπινων θαυμάτων και μεταβίβασε στους άλλους το δώρο της αγάπης. Είναι αρκετό.

Αγαπημενη μου κόρη: Σου εύχομαι τα μάτια σου να δουν-το αβέβαιο περπάτημα του γλάρου, τα φύλλα που αλλάζουν χρώμα, τους ελιγμούς του τρεχούμενου νερού, τις σταγόνες της βροχής να πέφτουν σ’ ένα γυαλιστερό δρόμο. Σου εύχομαι τα μάτια σου να δουν ουράνια τόξα, ένα κοπάδι ψαρόνια στον ουρανό της πόλης. Σου εύχομαι τ’ αυτιά σου ν’ ακούσουν, το κελάρυσμα ενός κρυμμένου ρυακιού, έναν πρωινό κοκκινολαίμη, ένα φτερούγισμα μέσα στους θάμνους του φράχτη, την αλυσίδα μιάς άγκυρας που κατεβαίνει, τις φωνές που σβήνουν καθώς ανοίγει η αυλαία. Σου εύχομαι ν’ αγγίξεις το μετάξι και την πέτρα που έχει ζεσταθεί από τον ήλιο. Να χαϊδέψεις τις γάτες. Και οικεία αγαπημένα χέρια. Σου εύχομαι να γευτείς το φρέσκο ψωμί, το καθαρό νερό, το τοπικό κρασί, μιά φρεσκοκομμένη ντομάτα. Αγαπημενη μου κόρη-σου εύχομαι να ζήσεις.

Οι κόρες έχουν την τάση να κάνουν κατηγορηματικές δηλώσεις: Θα πάω σ’ ένα ινδικό ερημητήριο. Ναυτολογήθηκα σ’ ένα καράβι γιά τη Σιγκαπούρη. Κάλεσα τον καθηγητή μου γιά φαγητό. Σήμερα, θα κάνω τατουάζ. Φεύγω από το σπίτι. Θα γίνω καλόγρια. Είμαι ερωτευμένη μ’ έναν Άραβα σείχη. Θα ξαναγυρίσω στο σπίτι. Θα βάψω τα μαλλιά μου ροζ. Θα φτιάξω οικογένεια όταν θα έχω εξερευνήσει το Αιγαίο με ιστιοφόρο… Από τότε που γεννήθηκες, η ζωή ήταν σαν ένα εξαίσιο βιβλίο-ένα βιβλίο που ανυπομονώ να γυρίσω τη σελίδα του και να δω ποιό καινούργιο πράγμα έκανες πάλι… Δεν ξέρω τι μ’ αρέσει περισσότερο: τα ήρεμα κεφάλαια, οι μεγάλες δραματικές σκηνές ή οι περιπέτειες που μου κόβουν την ανάσα. Δεν είναι ποτέ ανιαρό. Απλώς δεν μπορώ να συνέλθω από την έκπληξή μου, που έχω βάλει κι εγώ ένα χεράκι στη συγγραφή του.

Είμαι περήφανη γιά όλα σου τα κατορθώματα. Αγωνίστηκες σκληρά γιά να τα πραγματοποιήσεις. Είμαι περήφανη γιά την ομορφιά σου και γιά την εξυπνάδα σου-που κληρονόμησες από κάποιον μακρινό πρόγονο. Η «επιτυχία» σου θα ήταν ευπρόσδεκτη -αλλά γιά μένα είσαι μοναδική, ό,τι κι αν κάνεις… Είμαι περήφανη γιά σένα, όχι γιά τα πράγματα που σου ήρθαν εύκολα ή γι’ αυτά που αποτελούσαν από την αρχή μέρος του εαυτού σου, αλλά γιατί κολύμπησες στα βαθιά, κόντρα στις αντιξοότητες και κόντρα στον εαυτό σου, και αναδύθηκες στην επιφάνεια με το βραβείο σου…

Όχι. Δεν είσαι τέλεια-και λυπάμαι που όταν ήσουν μικρή σ’ έκανα μερικές φορές να νομίσεις ότι απαιτούσα την τελειότητα. Είσαι κάτι περισσότερο από τέλεια. Είσαι ένα μοναδικό κομμάτι του ανθρώπινου γένους. Κάνεις λάθη, ψάχνεις, με ξαφνιάζεις πάντα με τις ανακαλύψεις σου και τα όνειρά σου. Νιώθω απέραντη ευγνωμοσύνη που ένα μικρό μέρος του εαυτού μου έχει περάσει στη δική σου ύπαρξη και που με μεταφέρεις σ’ ένα μέλλον που δε θα το γνωρίσω ποτέ. Είσαι όλοι εμείς..κι όμως είσαι ο εαυτός σου γιά πάντα… Σ’ έναν κόσμο που είναι απαραίτητη η επιτυχία, ίσως μόνο εμείς οι γυναίκες γνωρίζουμε βαθιά μέσα μας οτι η επιτυχία μπορεί να είναι κάτι το αθόρυβο και το κρυφό.

Πολυαγαπημένη μου κόρη: Η κάθεμιά μας, έχει τη δική της ζωή. Έχουμε κι οι δυό ανάγκη να βρίσκουμε το δικό μας χώρο, να εξερευνούμε τον κόσμο γύρω μας, να αναπτύσσουμε τις ικανότητες μας. Όμως είτε μας αρέσει είτε όχι, είμαστε δεμένες μαζί. Είναι οι πιό ανάλαφρες αλυσίδες-τόσο ανάλαφρες που μερικές φορές ξεχνάμε οτι υπάρχουν. Όμως είναι πιό γερές κι από την ίδια τη ζωή. Ενα ανεπαίσθητο τράβηγμα θα με κάνει να παρατήσω τα πάντα. Είσαι πάνω απ’ όλα, ο χτύπος της καρδιάς στη ζωή μου… Τα καταφέραμε καλά-είδαμε θαύματα, ονειρευτήκαμε όνειρα. Ίσως να μην κάναμε το γύρο του κόσμου, να μήν..ανεβήκαμε στο Έβερεστ, να μη γράψαμε ένα μπεστ σέλερ. Έχουμε διαφορετικά γούστα, διαφορετικές ικανότητες, διαφορετικές φιλοδοξίες. Όμως μας αρέσει να παρατηρούμε η μία την άλλη να ζει και να μαθαίνει-και να χειροκροτούμε όταν χρειάζεται. Ίσως να μην ανταποκρινόμαστε στη συμβατική ιδέα που έχει ο κόσμος γιά μιά μητέρα και μιά κόρη. Ίσως να μην υπάρχει τέτοια ιδέα. Όμως αρέσουμε η μία στην άλλη. Ενθαρρύνουμε η μία την άλλη. Είμαστε φίλες.

Μην το ξεχνάς ποτέ-δεν είσαι μοναδική μόνο γιά μένα. Είσαι μοναδική. Κι αυτό είναι δεδομένο…. Θα μπορούσα να πω οτι είσαι η πιό έξυπνη, η πιό όμορφη, η πιό διορατική, η πιό ήρεμη, η πιό σοφή, η πιό στοργική κόρη σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Όμως αυτό δεν θα ήταν σωστό. Δεν έχω γνωρίσει όλες τις κόρες του κόσμου. Μπορώ να κρίνω μόνο από τις περιορισμένες γνωριμίες μου… Όμως πάνω σ’ αυτή τη βάση, λέω πως είσαι η πιό έξυπνη, η πιό όμορφη, η πιό………..

Σ’ ευχαριστώ που μου έδωσες την ευκαιρία να ξαναπλάσω κουλουράκια από λάσπη, να πλατσουρίσω στη θάλασσα, να παίξω με καραβάκια, να καβαλικέψω μαγικά άλογα, να ξαναδώ τα εκθέματα του νηπιαγωγείου-και να χαϊδέψω όλες τις κατσίκες του παιδικού ζωολογικού κήπου. Σ’ ευχαριστώ που μου έδωσες μιά δικαιολογία γιά να φτιάξω σπιτικές μαρμελάδες και τούρτες γενεθλίων. Σ’ ευχαριστώ που ξανάφερες το κέφι στη ζωή όλων μας. Σ’ ευχαριστώ που πίστευες πως οι τούρτες που σου έφτιαχνα γιά τα γενέθλιά σου ήταν μαγικές, οι ζωγραφιές που σου ζωγράφιζα αριστουργήματα και τα παραμύθια που σου έλεγα τα καλύτερα του κόσμου.. Μερικές φορές όταν αισθάνομαι ιδιαίτερα άχρηστη, μου δίνεις σοφές συμβουλές-τις ίδιες που σου έδινα κι εγώ κάποτε. Αυτό μου δίνει απέραντο κουράγιο. Σ’ ευχαριστώ που με φροντίζεις αγάπη μου.. Το καλύτερο δώρο που μου έχεις κάνει ποτέ, είναι η φιλία σου.

Δεν υπάρχει τίποτα, απολύτως τίποτα, που να μπορεί ν’ αλλάξει τόσο ριζικά τη διάθεση μιάς μελαγχολικής βραδιάς, με επαναλήψεις στην τηλεόραση και απομεινάρια από το χτεσινό φαγητό, όσο ένα τηλεφώνημα της κόρης σου.. Οταν εσύ φεύγεις γιά να ζήσεις τις περιπέτειές σου, το σπίτι μου φαίνεται μελαγχολικό και πληκτικό. Το μυαλό μου μισοσχεδιάζει να ξαναπάω ένα ταξίδι στη θάλασσα ή να περάσω τη Σαχάρα με τζιπ ή κάτι άλλο παρόμοιο. Όμως ύστερα το μάτι μου πιάνει τον εαυτό μου στον καθρέφτη και συνειδητοποιώ με λύπη ότι ο δικός μου καιρός γιά περιπέτειες έχει τελειώσει. Πρέπει να τις ζήσεις εσύ γιά μένα. Κάνε όλα τα διασκεδαστικά και συναρπαστικά πράγματα που έκανα κάποτε κι εγώ.. Βράσε το νερό.. Τίναξε τα σεντόνια.. Φρόντιζε τα πόδια σου.. Και γράφε το ημερολόγιό σου.. Το μυαλό και η καρδιά μου είναι μαζί σου..

Θα επιλέξεις τη δική σου πίστη. Ίσως να λατρέψεις ένα θεό, έναν προφήτη, ένα δάσκαλο. Το μόνο που σου ζητώ εγώ είναι να δείχνεις πάντα σεβασμό γιά κάθε ζωντανό πλάσμα που μοιράζεται τον κόσμο μαζί σου. Αν είναι απαραίτητο να εξοντώσεις κάτι, εξόντωσέ το μόνο αν είναι εντελώς απαραίτητο και με πλήρη επίγνωση του τι κάνεις. Είμαστε αδιάρρηκτα δεμένοι ο ένας με τον άλλο… Πρέπει να κάνεις τους δικούς σου αγώνες αγάπη μου.. Όμως εγώ θα είμαι εδώ, στη γωνία, με τον κουβά και το σφουγγάρι.

Οταν ήσουν πολύ μικρή, μπορούσα να γιατρεύω τους περισσότερους πόνους σου μ’ ένα φιλί. ´Η να σε παρηγορώ με μιά κουταλιά σιρόπι. Τα πράγματα που δεν μπορούσα να διορθώσω μ’ ένα φιλί, ήξερα να τα επισκευάζω-με κόλλα και με ταινία, με βελόνα και κλωστή, με λάστιχα, συρραπτικά και σπάγγο. Όμως σήμερα υπάρχουν πράγματα που δεν μπορώ να τα ξανακολλήσω ή να τα θεραπεύσω με φιλιά. Οι υποθέσεις των ενηλίκων υπερβαίνουν πιά τις δυνατότητές μου. Θα ήθελα να έχω μαγικές ικανότητες γιά να μπορώ να επανορθώνω και αυτά τα πράγματα. Όμως το μόνο που μπορώ να κάνω, είναι να είμαι κοντά σου.. Πάντα.

Αυτό που ελπίζω γιά σένα είναι να συνεχίσεις σε όλη σου τη ζωή να ξαφνιάζεσαι και να ενθουσιάζεσαι γιά τον κόσμο γύρω σου. Φυσικά ονειρεύομαι τι καλά που θα ήταν αν μπορούσα να σου δείξω όλους τους τόπους όπου δεν μπόρεσα να σε πάω-τη Βενετία και τη Ρώμη, το Παρίσι και την Πράγα. Όμως εσένα μπορεί να μη σ’ ενδιαφέρουν αυτά τα μέρη. Σου εύχομαι να βρεις τους δικούς σου τόπους, τις δικές σου αγάπες… Όχι αγάπη μου, δεν ονειρεύομαι πλούτο και επιτυχία γιά σένα. Μόνο μιά δουλειά που να σου αρέσει, ικανότητες που να μπορείς να τις τελειοποιείς, ενθουσιασμούς που να φωτίζουν την καρδιά σου, φίλους και άφθονη αγάπη… Πολυαγαπημένη μου-με όλα αυτά τα τεχνολογικά θαύματα γύρω μας, εγώ θα σου ευχηθώ κάτι απίστευτα παλιομοδίτικο. Τη χαρά να διαβάζεις βιβλία. Βιβλία ανέγγιχτα από το Χόλυγουντ, τους διασκευαστές ή τους σχεδιαστές κόμικς. Απλώς βιβλία. Ενας νους που μιλάει σ’ έναν άλλο, μέσα από το χώρο και το χρόνο..

Καλή μου: ελπίζω οτι όταν θα είσαι πολύ πολύ γριά, θα μπορείς να κοιτάζεις το παρελθόν και να λες: «Θεέ μου..τι εξαίσια ζωή!» Έχεις την αγάπη μου..την αγάπη που μας ενώνει. Πάρ’ την μαζί σου στον κόσμο που εγώ δεν θα γνωρίσω ποτέ..

Σου εύχομαι να είσαι ευτυχισμένη και ασφαλής, να έχεις άνεση και σοφία.. Όμως όχι ακόμα.. Ζήσε πρώτα τις περιπέτειές σου. Σου εύχομαι να έχεις το πάθος που δημιουργεί, και προσεύχομαι να σε προσπεράσει το πάθος που καταστρέφει.. Πως μπορώ να σου ευχηθώ οτιδήποτε; Εκτός από το να βρεις τι θέλεις να κάνεις, και να το κάνεις. Καλά.. Σου εύχομαι να ζήσεις την ομορφιά της σιωπής, την αγαλίαση της λιακάδας, το μυστήριο του σκοταδιού, τη ζωηρότητα της φλόγας, την ορμή του νερού, τη γλυκύτητα του αέρα, την ήρεμη δύναμη της γης…. Σου εύχομαι τη μαγεία της ζωής..

Τι εύχομαι περισσότερο γιά σένα; Να πιστεύεις στη θεμελιακή αξία του ανθρώπινου γένους, και σ’ αυτό αγαπημένη μου, συμπεριλαμβάνεσαι κι εσύ..

Σου εύχομαι να ζήσεις την αγάπη.. Τη ρομαντική αγάπη, ναι. Αλλά και την αγάπη αυτών που είναι ξαπλωμένοι μαζί σ’ ένα κρεβάτι και κουβεντιάζουν στα σκοτεινά γιά τους περασμένους καιρούς. Σου εύχομαι να δεις ένα παιδί να σηκώνει τα χεράκια του προς το μέρος σου, να σου δίνει φιλιά που κολλούν από το μέλι.. Σου εύχομαι να ζήσεις ένα στοργικό άγγιγμα, να δεις δυό μάτια να φωτίζονται, ν’ ακούσεις τον ήχο ενός κλειδιού στην πόρτα…

Σου εύχομαι ν’ αποκτήσεις μιά κόρη ακριβώς σαν κι εσένα…»

Παμ Μπράουν