Προσοχή: ο σκύλος σας καταλαβαίνει τι λέτε

Οσοι έχουν σκυλιά ουσιαστικά το ήξεραν. Ή, εν πάση περιπτώσει, το υποπτεύονταν. Τώρα επιβεβαιώνεται και επιστημονικά. Τα σκυλιά δεν ανταποκρίνονται απλώς στην ανθρώπινη φωνή καλύτερα από τα ξαδέλφια τους, τους λύκους. Δεν έχουν απλώς την ικανότητα να ταιριάζουν εκατοντάδες αντικείμενα με τις αντίστοιχες λέξεις. Μπορούν, επιπλέον, να καταλαβαίνουν τόσο τις λέξεις που χρησιμοποιούμε όταν απευθυνόμαστε σε αυτά όσο και τον τόνο που έχει η φωνή μας. Χρησιμοποιούν μάλιστα περιοχές του εγκεφάλου ανάλογες με αυτές που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι, γεγονός που οδηγεί τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι η κατανόηση των λέξεων δεν αποτελεί ανθρώπινη αποκλειστικότητα.

Για να το πούμε απλά: ακόμη κι αν χρησιμοποιήσουμε έναν ενθουσιώδη τόνο της φωνής μας για να πούμε στον σκύλο μας ότι θα πάει στον κτηνίατρο, εκείνος θα το καταλάβει και θα στυλώσει τα πόδια.

Η έρευνα έγινε από ούγγρους επιστήμονες και πρόκειται να δημοσιευτεί στο περιοδικό «Science». Ο Ατίλα Αντικς και συνάδελφοί του από το Πανεπιστήμιο Eotvos Lorand της Βουδαπέστης εκπαίδευσαν 13 σκυλιά – στην πλειονότητά τους γκόλντεν ριτρίβερ και μπόρντερ κόλι – να μείνουν εντελώς ακίνητα επί επτά λεπτά σε έναν μαγνητικό τομογράφο που κατέγραφε την εγκεφαλική τους δραστηριότητα. (Οι ερευνητές διευκρίνισαν ότι τα κουτάβια δεν ήταν περιορισμένα και μπορούσαν να βγουν από τον τομογράφο όποτε ήθελαν).

Μια εκπαιδεύτρια την οποία γνώριζαν τα σκυλιά απηύθυνε στα ζώα εγκωμιαστικά λόγια στα ουγγρικά τα οποία χρησιμοποιούσαν συχνά οι ιδιοκτήτες τους, όπως «καλό παιδί», «σούπερ» και «άψογος». Χρησιμοποίησε επίσης ουδέτερες λέξεις όπως «κι όμως» ή «παρ’ όλα αυτά». Τόσο οι εγκωμιαστικές όσο και οι ουδέτερες λέξεις χρησιμοποιήθηκαν με θετικό και ουδέτερο τόνο.

Τα σκυλιά επεξεργάστηκαν τις θετικές λέξεις ανεξάρτητα από τον τόνο τους χρησιμοποιώντας το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου τους – όπως και οι άνθρωποι. Για τον τόνο της φωνής, χρησιμοποίησαν το δεξιό ημισφαίριο, και πάλι όπως οι άνθρωποι. Οι θετικές λέξεις που διατυπώθηκαν σε θετικό τόνο προκάλεσαν ισχυρή δραστηριότητα στα κυκλώματα ανταμοιβής του εγκεφάλου. Οι υπόλοιποι συνδυασμοί έγιναν δεκτοί με πολύ μικρότερη εγκεφαλική δραστηριότητα.

Με άλλα λόγια, τα σκυλιά καταλαβαίνουν απολύτως το νόημα των λέξεων, κάτι που οι ιδιοκτήτες τους πρέπει να λαμβάνουν υπόψη. Αυτό δεν σημαίνει ότι ένα σκυλί δεν θα κουνήσει την ουρά του αν το χαρακτηρίσετε «βρωμόσκυλο» με πολύ χαρούμενο τόνο στη φωνή σας. Απλώς το ζώο παρακολουθεί τη γλώσσα του σώματός σας και τα μάτια σας και υποθέτει ότι η λέξη «βρωμόσκυλο» είναι εγκωμιαστική.

«Τα σκυλιά εισπράττουν ένα εγκώμιο ως ανταμοιβή, το εισπράττουν όμως ακόμη πιο πειστικά αν συνδυαστεί με τον κατάλληλο τόνο της φωνής» τονίζει ο Αντικς. «Οχι μόνο λοιπόν ξεχωρίζουν αυτά που λέμε και τον τρόπο που τα λέμε, αλλά μπορούν να συνδυάσουν αυτά τα δύο πράγματα ώστε να ερμηνεύσουν σωστά τι πραγματικά σημαίνουν οι λέξεις που ακούνε».

Από την πλευρά της εξέλιξης της γλώσσας, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ικανότητα της επεξεργασίας νοημάτων και συναισθημάτων σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου, καθώς και η ικανότητα συνδυασμού τους, δεν είναι αποκλειστικά ανθρώπινη και είχε αναπτυχθεί σε μη πρωτεύοντα θηλαστικά πολύ προτού οι άνθρωποι αρχίζουν να μιλούν. Οπως επισήμαναν οι ούγγροι επιστήμονες, η ανακάλυψη αυτή μπορεί να συμβάλει στη διευκόλυνση και τη βελτίωση της επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους και στα σκυλιά.

Οι ικανότητες της ομιλίας

Το ότι τα σκυλιά καταλαβαίνουν αυτά που τους λέμε και τον τρόπο που τα λέμε δεν σημαίνει ότι είναι ικανά να αναπτύξουν τις αναγκαίες ικανότητες που σχετίζονται με την ομιλία. Οπως επισημαίνει ο Ατίλα Αντιτς, «ο άνθρωπος εξακολουθεί να είναι μοναδικός στο πεδίο της εφεύρεσης λέξεων».

Πηγή