Μέση Ανατολή: Η λάθος εκτίμηση που οδήγησε στην κλιμάκωση της σύγκρουσης ανάμεσα σε Ισραήλ και Ιράν

«Ισραηλινοί αξιωματούχοι υπολόγισαν λανθασμένα τη σοβαρότητα της απάντησης του Ιράν στο χτύπημα της 1ης Απριλίου σε κτίριο στη Δαμασκό, στο οποίο σκοτώθηκαν αρκετοί διοικητές των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης», αναφέρουν οι «New York Times».

Το Ισραήλ βρισκόταν μόλις λίγα λεπτά μακριά από την αεροπορική επιδρομή την 1η Απριλίου που σκότωσε αρκετούς ανώτερους ιρανούς διοικητές στο συγκρότημα της πρεσβείας του Ιράν στη Συρία, όταν είπε στις Ηνωμένες Πολιτείες τι επρόκειτο να συμβεί. Ο στενότερος σύμμαχος του Ισραήλ είχε αιφνιδιαστεί.

«Οι Ισραηλινοί είχαν υπολογίσει πολύ λάθος, πιστεύοντας ότι το Ιράν δεν θα αντιδρούσε έντονα, σύμφωνα με πολλούς αμερικανούς αξιωματούχους που συμμετείχαν σε συζητήσεις υψηλού επιπέδου μετά την επίθεση, άποψη που συμμερίζεται ένας ανώτερος ισραηλινός αξιωματούχος», αναφέρει το δημοσίευμα.

Το Σάββατο, το Ιράν εξαπέλυσε περισσότερα από 300 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους στο Ισραήλ, μια απροσδόκητα μεγάλης κλίμακας απάντηση.

Τα γεγονότα κατέστησαν σαφές ότι οι άγραφοι κανόνες εμπλοκής στη μακροχρόνια σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν έχουν αλλάξει δραστικά τους τελευταίους μήνες, καθιστώντας πιο δύσκολο από ποτέ για την κάθε πλευρά να εκτιμήσει τις προθέσεις και τις αντιδράσεις της άλλης.

Ακόμα και αφού έγινε σαφές ότι το Ιράν θα ανταπαντούσε, οι αμερικανοί και ισραηλινοί αξιωματούχοι αρχικά θεώρησαν ότι η κλίμακα της απάντησης θα ήταν αρκετά περιορισμένη.

«Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου ουσιαστικά όλοι μπορούν να διεκδικήσουν τη νίκη», δήλωσε ο Ali Vaez, διευθυντής της Διεθνούς Ομάδας Κρίσεων στο Ιράν. «Το Ιράν μπορεί να πει ότι πήρε εκδίκηση, το Ισραήλ μπορεί να πει ότι νίκησε την ιρανική επίθεση και οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να πουν ότι απέτρεψαν με επιτυχία το Ιράν και υπερασπίστηκαν το Ισραήλ».

Ωστόσο, ο Vaez είπε: «Αν μπούμε σε έναν άλλο γύρο επιθέσεων, μπορεί εύκολα να ξεφύγει ο έλεγχος, όχι μόνο για το Ιράν και το Ισραήλ, αλλά και για την υπόλοιπη περιοχή και ολόκληρο τον κόσμο».

Ο σχεδιασμός για το ισραηλινό χτύπημα στη Συρία ξεκίνησε δύο μήνες νωρίτερα, όπως δήλωσαν δύο ισραηλινοί αξιωματούχοι. Στόχος ήταν ο Mohammad Reza Zahedi, ο διοικητής για τη Συρία και τον Λίβανο της επίλεκτης δύναμης Quds του Ιράν, ενός κλάδου του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης.

Περίπου μία εβδομάδα νωρίτερα, στις 22 Μαρτίου, το ισραηλινό πολεμικό υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε την επιχείρηση, σύμφωνα με εσωτερικά αρχεία της ισραηλινής άμυνας που περιγράφουν τις προετοιμασίες για το χτύπημα και είδαν οι «New York Times». Ο ισραηλινός στρατός δεν σχολίασε την εσωτερική εκτίμηση.

Αυτά τα αρχεία περιέγραφαν επίσης το εύρος των απαντήσεων από το Ιράν που περίμενε η ισραηλινή κυβέρνηση, μεταξύ των οποίων επιθέσεις μικρής κλίμακας από πληρεξούσιους και μικρής κλίμακας επίθεση από το Ιράν. Καμία από τις εκτιμήσεις δεν προέβλεψε τη σοβαρότητα της ιρανικής απάντησης του προηγούμενου Σαββατοκύριακου.

Το Ισραήλ θα «προστατευθεί» μετά την άνευ προηγουμένου επίθεση του Ιράν

Στο μεταξύ, το Ισραήλ «επιφυλάσσεται του δικαιώματος να προστατευθεί» έναντι του Ιράν, όπως υποστηρίζει ο πρωθυπουργός της χώρας, Μπενιαμίν Νετανιάχου, η κυβέρνηση του οποίου, σύμφωνα με δημοσιεύματα, εξέτασε τις τελευταίες ημέρες το ενδεχόμενο να διατάξει να εξαπολυθούν πλήγματα αντιποίνων εναντίον της Τεχεράνης μετά την επίθεση του Σαββατοκύριακου.

Οι ισραηλινές αρχές επαναλαμβάνουν πως η ιρανική επίθεση με πάνω από 350 drones και πυραύλους, σχεδόν το σύνολο των οποίων αναχαιτίστηκε εν πτήσει, δεν θα μείνει «ατιμώρητη».

Σύμφωνα με ισραηλινά και αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, η κυβέρνηση πολέμου του κ. Νετανιάχου εξέτασε τις τελευταίες ημέρες το ενδεχόμενο να διατάξει να εξαπολυθούν πλήγματα στο Ιράν, πάντως δεν προχώρησε.

Κατά το ισραηλινό κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο Kan, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, αποφάσισε να μην θέσει σε εφαρμογή προεγκεκριμένα σχέδια για τη διεξαγωγή πληγμάτων αντιποίνων σε περίπτωση επίθεσης, αφού συζήτησε με τον αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν.

«Πρυτάνευσαν διπλωματικές ευαισθησίες και θα υπάρξει όντως ανταπόδοση, αλλά θα είναι διαφορετική από αυτή που προβλεπόταν αρχικά», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος στο δίκτυο, υπό τον όρο να μην κατονομαστεί.

Ισραηλινές πηγές είπαν στον αμερικανικό ειδησεογραφικό ιστότοπο Axios ότι η ισραηλινή κυβέρνηση πολέμου εξέτασε το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε επίθεση αντιποίνων τη Δευτέρα, δύο βράδια μετά την ιρανική επίθεση, αλλά τελικά αποφάσισε να μη δώσει το πράσινο φως.