Έρευνα δείχνει γιατί ποστάρουν τόσο πολύ οι «μανούλες» στο Facebook
Μανούλες στο Facebook, αυτή η μάστιγα; Πώς εξηγείται η ψυχολογική δραστηριότητα-συμπεριφορά της νέας μητέρας στα social media; Και γιατί πυκνώνουν οι αναρτήσεις μετά τη γέννα; Οι ειδικοί απαντούν και προτείνουν λύσεις
Από τις 4 Φεβρουαρίου του 2004, όταν και δημιουργήθηκε το Facebook έχουν περάσει δώδεκα χρόνια. Από τότε μέχρι σήμερα τίποτα δεν είναι ίδιο στα social media. Τα social media λειτουργούν σαν μέσο εξωτερίκευσης απόψεων, θέσεων και συναισθημάτων, διακωμώδησης, ενημέρωσης και κυρίως καθημερινής έκφρασης κατά άτομο ή διαμέσου ομάδων.
Μία από τις “ομάδες” που ασχολήθηκαν εξ αρχής πιο εντατικά με το μέσο κοινωνικής δικτύωσης, ήταν οι νέες μητέρες. Φωτογραφίες μικρών νεογέννητων παιδιών, φωτογραφίες οικογενειακές, αναρτήσεις σχετικά με το μεγάλωμα του μωρού σε facebook group και pages, συμβουλές από ειδικούς και μη, και κυρίως, παραπληροφόρηση, άρχισαν να πλημμυρίζουν τα timeline μας και να δημιουργούν έναν νέο “χώρο” αντιλόγου.
Η Sarah Schoppe-Sullivan καθηγήτρια ψυχολογίας στο Ohio State University μελέτησε τη ψυχολογία πίσω από τις συχνές δημοσιεύσεις των μητέρων στο FB. Στην έρευνα της συμπεριέλαβε 127 εργαζόμενες μητέρες υψηλού μορφωτικού επιπέδου και παρακολούθησε τη δραστηριότητα τους στα social media από την εγκυμοσύνη τους μέχρι τη γέννηση των μωρών τους.
Η παράμετρος που μελέτησε είναι το πόσο σημαντικό θεωρούν οι γυναίκες αυτές το γεγονός ότι θα γίνονταν μητέρες, ενώ εστίασε στις συναισθηματικές τους αντιδράσεις και το πώς μεταβάλλονταν αυτές ανάλογα με τα likes και τα σχόλια που “μάζευαν” στις αναρτήσεις τους στο κοινωνικό δίκτυο.
Η μελέτη είχε δύο ερωτήματα προς διερεύνηση:
Υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανά άτομο ως προς τις ψυχολογικές διακυμάνσεις που συνδέονται με τη χρήση του Facebook;
Κατά πόσο συνδέεται η χρήση του Facebook με τα καταθλιπτικά συμπτώματα που εμφανίζουν οι νέες μητέρες;
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η χρήση του Facebook παίζει τεράστιο ρόλο ως προς τη διαμόρφωση της ψυχολογίας της νέας μητέρας, κοινώς την επηρεάζει με τρόπο εμφατικό.
Βάσει των δεδομένων που συνέλεξε η Schoppe-Sullivan, το 98% των μητέρων που εξέτασε δημοσίευαν πράγματι φωτογραφίες των μωρών τους στο Facebook και το 80% είχαν εικόνα του παιδιού τους ως φωτογραφία-προφίλ. Επίσης οι γυναίκες ανέφεραν πως η κοινωνία έχει περισσότερες απαιτήσεις από αυτές τώρα που έγιναν μητέρες και όλες τους ήταν εντόνως ευαίσθητες ως προς τα σχόλια που δέχονταν στα posts που έκαναν στα social media.
“Πολλές μητέρες νιώθουν ότι πιέζονται για να απεικονίσουν μια πολύ θετική εικόνα μητρότητας. Ωστόσο αρκετές δεν αισθάνονται το ίδιο καλά μέσα τους και η προσπάθεια να εξωτερικεύσουν κάτι θετικό λειτουργεί με τρόπο επιβλαβή για αυτές”, ανέφερε η στο Schoppe-Sullivan μιλώντας στο ScienceDaily.
Είναι λογικό τα social media να κάνουν τις γυναίκες να νιώθουν ανεπαρκείς ως προς τις γονικές τους ικανότητες, όμως αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι αυτές οι νέες μητέρες προσπαθούν να εξισορροπήσουν την κατάσταση αναρτώντας ακόμα περισσότερες φωτογραφίες των παιδιών τους απ’ ό,τι οι μητέρες που δεν ανέφεραν καταθλιπτικά συμπτώματα.
Η καθηγήτρια Jill Yavorsky, που συνεργάστηκε στην έρευνα, αναφέρει: “Αυτές οι μητέρες έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή στις παρατηρήσεις που πήραν όταν δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες του μωρού τους. Αισθάνθηκαν επιβεβαίωση όταν έλαβαν πολλά likes και σχόλια αλλά από την άλλη απογοητεύτηκαν πολύ έντονα όταν οι αναρτήσεις τους δεν είχαν τις αντιδράσεις που πίστευαν ότι θα είχαν στα social media”. Με άλλα λόγια, ένα αίσθημα που μπορεί να υπάρχει για ένα οποιοδήποτε μέσο άτομο, γιγαντώνεται στην περίπτωση της μητρότητας.
Για να καταπολεμήσουν τα παραπάνω φαινόμενα, οι συγγραφείς της έρευνας συμβουλεύουν τις μητέρες να μην αφήσουν τα site κοινωνικής δικτύωσης να “υπαγορεύουν” και να οριοθετούν τα συναισθήματα τους. Πώς θα γίνει αυτό; “Είναι όμορφο να μοιράζονται φωτογραφίες και ιστορίες των παιδιών τους αλλά είναι επικίνδυνο το να εξαρτάται η ανατροφή του παιδιού σου και το πόσο θα ασχοληθείς μαζί του από το Facebook”, τονίζει η Schoppe-Sullivan.
Λύση για τις νέες μητέρες είναι η μείωση χρήστης των social media, ειδικά όταν αισθάνονται ότι επηρεάζονται συναισθηματικά και ψυχολογικά.
Από τη δική της μεριά, η Donna Moore του City University του Λονδίνου, μια ειδικός στη χρήση του ίντερνετ από μητέρες, ανέφερε στο vice.com: “Το ίντερνετ είναι δίκοπο μαχαίρι για τις νέες μητέρες. Υπάρχουν κίνδυνοι όταν γίνεται κατάχρηση των social media και όταν οι μητέρες δίνουν μεγάλη βάση στις ιντερνετικές τους συνομιλίες για να επιβεβαιωθούν για τις μητρικές τους ικανότητες. Ήδη τα άτομα που υποφέρουν από ψυχικές ασθένειες στιγματίζονται έντονα, όμως το να είσαι μητέρα που υποφέρει από κάποια ψυχική ασθένεια είναι διπλά δύσκολο. Η επιλόχειος κατάθλιψη επηρεάζει τη μητρική ταυτότητα μιας γυναίκας, γι’ αυτό και μεγάλο κομμάτι της έρευνάς μου έδειξε ότι η χρήση των social media μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες να δημιουργήσουν μια θετική online ταυτότητα ως νέες μητέρες”. Αρκεί να μην είναι εξαρτημένες από το μέσο επικοινωνίας.
Κατά τη Moore, τα φόρουμ που αντιμετωπίζουν την επιλόχειο κατάθλιψη μπορεί να είναι πολύτιμη βοήθεια για τις νέες μητέρες όχι όμως σελίδες στο Facebook που δημιουργούν ιδιώτες, σαν το γνωστό σε όλους μας “Μανούλες”, ή άλλα σχετικά γκρουπ. Με άλλα λόγια πρέπει να προσέξει κανείς την “ποιότητα” των γκρουπ και των ομάδων στις οποίες μετέχει ψηφιακά και να ελέγξει ορθότερα τις πηγές και τους διαχειριστές ως προς τον ρόλο και τη θέση τους.
“Αν δεν νιώθεις καλά με τον εαυτό σου και μπαίνοντας στο Facebook αρχίσεις να βλέπεις όλες αυτές τις χαριτωμένες χαμογελαστές οικογένειες, μπορεί να νιώσεις πολύ άσχημα”, προσθέτει η Moore. Πόσω μάλλον αν βλέπεις αναρτήσεις σαν τις παρακάτω:
