Εγκυμοσύνη και κατοικίδια! Οι αλήθειες και οι μύθοι για τους κινδύνους!

Η αντίληψη ότι οι έγκυοι και τα κατοικίδια (ιδίως οι γάτες) δεν πάνε μαζί είναι ευρέως διαδεδομένη, σε τέτοιο βαθμό ώστε πολλές γυναίκες αναγκάζονται να στερηθούν το αγαπημένο τους ζωάκι. Στην πραγματικότητα, όμως, οι κίνδυνοι είναι πολύ λίγοι και μπορούν να αποφευχθούν με απλά μέτρα προφύλαξης.

Ποια είναι αυτά και από τι μας προστατεύουν πραγματικά;

Η εγκυμοσύνη είναι μια περίοδος γεμάτη αλλαγές, προσδοκίες, αλλά και ανησυχίες για την έγκυο και τους οικείους της. Η μέλλουσα μητέρα αναρωτιέται τι μπορεί να κάνει καλό και τι ενδεχομένως θα μπορούσε να βλάψει την ίδια ή το μωρό της. Έτσι, ανάμεσα σε άλλα, μπορεί να σκέφτεται: είναι σωστό να συνεχίσω να ζω με το αγαπημένο μου κατοικίδιο;

Ο περίγυρος συνήθως πιέζει για απομάκρυνση του ζώου. Αρκετοί γιατροί συχνά δεν είναι πλήρως ενημερωμένοι για το αν πραγματικά υπάρχουν κίνδυνοι, ποιοι είναι αυτοί, πώς μεταδίδονται και πώς εκδηλώνονται.

Η αλήθεια είναι πως πολλοί μολυσματικοί παράγοντες μεταδίδονται από τα κατοικίδια στον άνθρωπο, όμως ελάχιστοι από αυτούς οδηγούν σε σοβαρές λοιμώξεις και ακόμη λιγότεροι μπορεί να βλάψουν το ανθρώπινο έμβρυο. Επειδή οι περισσότερες μολύνσεις μπορούν να αποφευχθούν με απλά καθημερινά μέτρα υγιεινής, η κατανόηση του τρόπου μετάδοσης και η ενημέρωση για την πρόληψή τους είναι απαραίτητες.

Η τοξοπλάσμωση

Πρακτικά, το μόνο παράσιτο που μπορεί μολύνοντας τη μητέρα να βλάψει το έμβρυο είναι το Toxoplasma gondii. Η τοξοπλάσμωση στον ενήλικα είναι μία συνήθως ήπια λοίμωξη, με πυρετό ή/και διόγκωση των λεμφαδένων. Εάν όμως προσβάλει μια έγκυο, υπάρχει μικρή πιθανότητα να περάσει τον πλακούντα οδηγώντας σε συγγενή τοξοπλάσμωση του εμβρύου. Αυτή, αντιθέτως, είναι μία πολύ σοβαρή κατάσταση που σχετίζεται με δυσμορφίες και νοητική υστέρηση.

Ο άνθρωπος μολύνεται από τις ωοκύστεις του τοξοπλάσματος που αποβάλλονται στα κόπρανα της γάτας (και ΟΧΙ από απευθείας επαφή με το ζώο) με έναν από τους παρακάτω τρόπους:

• Με την κατανάλωση μισοψημένου κρέατος που περιέχει ωοκύστεις.
• Με την κατανάλωση όχι καλά πλυμένων λαχανικών μολυσμένων με περιττώματα γάτας.
• Φέρνοντας τα χέρια στο στόμα χωρίς πλύσιμο έπειτα από άμεση επαφή με περιττώματα γάτας, έπειτα από κηπουρικές δουλειές ή αλλαγή της άμμου υγιεινής.

Η μόλυνση της εγκύου είναι πραγματικά σπάνια γιατί:

• Η ίδια η γάτα για να μολυνθεί πρέπει να καταναλώσει ωμό κρέας που έχει ωοκύστεις. Αυτό κυρίως συμβαίνει στις γάτες που ζουν και τρέφονται εκτός σπιτιού με τρωκτικά και με ωμά αποφάγια.
• Η γάτα μολύνεται συνήθως σε μικρή ηλικία και αποκτά ανοσία. Είναι ΑΠΙΘΑΝΟ να ξαναμολυνθεί ως ενήλικη γάτα.
• Οι ωοκύστεις στα κόπρανα γίνονται μολυσματικές 1-5 μέρες μετά. Αν αλλάζεται η άμμος υγιεινής ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ, ο κίνδυνος μόλυνσης ελαχιστοποιείται.

Δαγκωματιές και γρατζουνιές

Σε ποσοστό 5%-15% μπορεί να επιμολυνθούν. Γι’ αυτό, καλό είναι η έγκυος να εξετάζεται από γιατρό, το τραύμα να καθαρίζεται χειρουργικά και, όπου κρίνεται απαραίτητο, να δίνεται αντιβίωση.

Οι γρατζουνιές από γάτες μπορεί να οδηγήσουν στη λεγόμενη cat scratch disease, που οφείλεται στο μικροοργανισμό Bartonella. Εκδηλώνεται με εξάνθημα και λεμφαδενοπάθεια. Υποχωρεί σε 2-5 μήνες και ΔΕΝ προσβάλλει το έμβρυο.

Για… συμβίωση χωρίς προβλήματα

Η ευθύνη για ένα κατοικίδιο δε σταματά μόνο στην παροχή τροφής και στέγης. Απλοί κανόνες συμβίωσης πρακτικά μηδενίζουν τους ενδεχόμενους κινδύνους:

Για το ζωάκι:

• Τακτικός εμβολιασμός.
• Προσφέρουμε στο ζώο καθαρό περιβάλλον διαβίωσης, συλλέγουμε καθημερινά τις ακαθαρσίες με γάντια, δεν παίρνουμε το ζώο σε πισίνες – παιδικές χαρές.
• Τακτική επίσκεψη στον κτηνίατρο, τακτικός έλεγχος για ψύλλους – τσιμπούρια, χημειοπροφύλαξη.

Για τους ιδιοκτήτες:

• Τακτικό πλύσιμο χεριών, κυρίως κατά την προετοιμασία – κατανάλωση φαγητού.
• Κηπουρική με γάντια.
• Συχνή αλλαγή άμμου υγιεινής, πάντα με γάντια.
• Δεν καταναλώνουμε ωμό ή μισομαγειρεμένο κρέας ή απαστερίωτα προϊόντα.
• Πλένουμε καλά τις σαλάτες, τα ωμά λαχανικά και τα φρούτα.
• Αποφεύγουμε ζώα με διάρροια ή κουτάβια και μικρά γατάκια.
• Τα μικρά παιδιά επιπλέον να αποφεύγουν την επαφή με κοτοπουλάκια, χήνες, πάπιες και ερπετά.
• Αναζήτηση ιατρικής βοήθειας έπειτα από δάγκωμα – πολλές γρατζουνιές, εκδήλωση πυρετού, λεμφαδενοπάθειας, εξανθήματος, πνευμονίας ή διάρροιας ιδίως έπειτα από έκθεση σε ζώο.

Ας μην ξεχνάμε: η συμβίωση με κατοικίδια έχει σημαντικά οφέλη:

• Είναι καλοί σύντροφοι, ιδανικοί για την ψυχική και συναισθηματική υγεία της εγκύου.
• Προσφέρουν εξαιρετική αεροβική άσκηση κατά την καθημερινή τους βόλτα.
• Σύμφωνα με πολλές έρευνες, νήπια που μεγαλώνουν σε περιβάλλον με κατοικίδιο έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αλλεργίες – βρογχικό άσθμα.

Μπορεί, επομένως, η εγκυμοσύνη να γίνει η ευκαιρία για την εμπέδωση συνηθειών που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής τόσο της οικογένειας όσο και του κατοικίδιου και προετοιμάζουν τον ερχομό του νεογέννητου σε ένα περιβάλλον φροντίδας και αγάπης για όλους.

Δέσποινα Κατόπη