Tο πείραμα της Jane Elliot: Εκπαίδευση ενάντια στον Ρατσισμό και τις διακρίσεις!

Πριν από 30 χρόνια, η Τζέιν Ελιοτ, μια δασκάλα στην Αϊόβα των ΗΠΑ, στην προσπάθειά της να κατανοήσει το φαινόμενο του ρατσισμού, έκανε ένα πείραμα. Δίδασκε μαθητές της τρίτης τάξης του δημοτικού σε μια αγροτική περιοχή με ελάχιστες μειονότητες. 

(Η Αϊόβα είναι μια πολιτεία των ΗΠΑ με έκταση όση η μισή Ελλάδα περίπου και με πληθυσμό τρία εκατομμύρια κατοίκους.  Ο Δήμος Ράισβιλ στον οποίο έγιναν αυτά που θα διαβάσετε παρακάτω ,  είναι ένα αγροτικό χωρίο με βασική παραγωγή τα καλαμπόκια)

Είπε λοιπόν στους μαθητές της ότι όσοι είχαν γαλανά μάτια ήταν ανώτεροι από εκείνους με καστανά. Τους έπεισε με «επιχειρήματα» του τύπου ότι ο Ουάσιγκτον είχε γαλανά μάτια και άλλα παρόμοια. Οι «ανώτεροι» υποτίθεται ότι ήταν ευφυέστεροι και μπορούσαν να δίνουν διαταγές στους «κατώτερους». Οι τελευταίοι φορούσαν έναν διακριτικό γιακά για να ξεχωρίζουν.

Οι γαλανομάτηδες μετατράπηκαν σε καταπιεστές και αλαζόνες, ενώ οι καστανομάτηδες, περιέγραφαν τον εαυτό τους ως «μίζερος» και «βλάκας». Οι επιδόσεις στους καστανομάτηδες έπεσαν κατακόρυφα.

Κάποια στιγμή η δασκάλα πληροφόρησε τα παιδιά ότι είχε κάνει λάθος αφού στην πραγματικότητα οι καστανομάτηδες ήταν «ανώτεροι» και οι γαλανομάτηδες «κατώτεροι». Οι ρόλοι άλλαξαν ακαριαία. Οι γαλανομάτηδες έγιναν «μίζεροι» και «βλάκες» και οι καστανομάτηδες καταπιεστές και αλαζόνες. Οι επιδόσεις στους γαλανομάτηδες από καλές έγιναν κακές.

Καθώς είπε η δασκάλα, «παιδιά που συνεργάζονταν θαυμάσια και συμπαθούσαν το ένα το άλλο, μετατράπηκαν σε μοχθηρά, βίαια και ρατσιστικά άτομα. Ηταν αηδιαστικό!