Πήγαμε εκεί που πηγαίνουν τα κατοικίδια όταν πεθαίνουν

Το κοιμητήριο Αγ. Φραγκίσκος είναι ο «παράδεισος» των κατοικίδιων ζώων.

Θυμάμαι και τον παππού μου, που όταν πέθανε το μουλάρι που είχε, ούτε κι εγώ ξέρω πόσα χρόνια, το μόνο που βρήκε να πει -με μάτια δακρυσμένα είν’ αλήθεια- είναι: «Ο Μαρής ψόφησε». Τον πέταξαν σε μια χωματερή. Αυτή ήταν η κηδεία του μαζί με τα λίγα δάκρυα του παππού. Άλλαξαν οι εποχές στα σίγουρα.

Με δανεικό αμάξι βγαίνουμε στην Εθνική με τον Φάνη να επισκεφτούμε ένα νεκροταφείο κατοικίδιων. Περίεργο. Ούτε που φανταζόμουν ότι υπάρχει. Ο Φάνης οδηγεί κι εγώ αναρωτιέμαι αν η ατμόσφαιρα θα είναι τόσο βαριά όπως στα νεκροταφεία των ανθρώπων. Θα έχει άραγε την ίδια θλίψη ο χώρος;Στο κοιμητήριο ζώων Αγ. Φραγκίσκος, το παλαιότερο στην Ελλάδα -ιδρύθηκε το 1984- μας υποδέχονται δυο σκυλιά γαυγίζοντας. Ο Άρτι, ο υπάλληλος, ανοίγει τη σιδερένια πόρτα και μας βάζει μέσα. Φοράει καπέλο. Είναι γύρω στα 30. Το κοιμητήριο, γεμάτο δέντρα. Βλέπουμε από απόσταση τους μικρούς τάφους.

VICE: Ποια ακριβώς είναι η διαδικασία ταφής;Άρτι: Συνήθως μας παίρνουν τηλέφωνο και πάμε και παίρνουμε εμείς το νεκρό σκυλάκι ή γατάκι ή ό,τι ζώο είναι. Το φέρνουμε εδώ, έχω ανοίξει ήδη το χώρο εγώ και το κηδεύουμε.Οι ιδιοκτήτες του δεν είναι εδώ;Φυσικά και είναι. Καμιά φορά- πιο σπάνια βέβαια- τα φέρνουν και οι ίδιοι. Η ατμόσφαιρα, βαριά;Δυστυχώς υπάρχει πολύς κόσμος που υποφέρει εδώ. Κλαίνε, χτυπιούνται. Πόνος μεγάλος. Σα να έχει πεθάνει άνθρωπος. Δεν έχει διαφορά.

Ο Άρτι ξεφυσά κι εγώ κοιτάω γύρω. Του προτείνω να περπατήσουμε στους διαδρόμους με τα μνήματα. Φωτογραφίες παντού, ημερομηνίες, ονόματα. Ξαβιέ, Σούζυ, Μάιρα, Λάκης, Βεργίνα, Φρόιντ, Ατζελίνα, Μπέμπα, Κεφτεδάκος, Μπιάνκο, Τζέρι, Μπρούνο. Ρωτάω αν έρχονται επισκέψεις οι ιδιοκτήτες. «Τα Σαββατοκύριακα έρχονται αρκετοί. Κάθονται, περιποιούνται τους τάφους κι ύστερα από λίγο φεύγουν».

Σε έναν από τους μικρούς τάφους διαβάζω:

Ρεξάκος
Ο καλύτερος φιλαράκος.
1/11/96- 17/3/2007
Γεννηθήκαμε, μεγαλώσαμε, ωριμάσαμε και ζήσαμε μια ολόκληρη ζωή μαζί. Ήσουν, είσαι και θα είσαι ο γλυκός, ο καλός, ο πιστός, ο ξεχωριστός, ο αγαπημένος φίλος και φύλακάς μας. Σε ευχαριστούμε Ρεξάκο για την αγάπη και την αφοσίωση σου. Θα σε θυμόμαστε όλοι και θα μείνεις, έχοντας τη δική σου ξεχωριστή θέση, για πάντα μέσα στις καρδιές μας, αγαπημένε μας Ρεξάκο. Καλό ταξίδι φίλε.

Ο ιδιοκτήτης του Ρεξάκου, λέει ο Άρτι, επί δυο ολόκληρα χρόνια ερχόταν καθημερινά. Περιποιόταν τον τάφο, τον έπλενε, μιλούσε στο νεκρό του φίλο. Είχε στενοχωρηθεί πάρα πολύ αυτός, μου λέει. Δεν είχε κι αδέλφια και είχε δεθεί πολύ με το σκυλάκι του. Και μετά που πέρασαν τα δυο χρόνια, ερχόταν αλλά όχι καθημερινά πια. «Ένας άλλος κύριος έχει ένα σκυλάκι εδώ, τη Σίμπα και έρχεται κάθε Τετάρτη και Κυριακή φέρνοντας κουκλάκια. Παίρνει αυτά που είχε αφήσει πριν, τα πλένει, τα καθαρίζει και έρχεται την επόμενη φορά και τα αλλάζει. Κάθε Τετάρτη και Κυριακή η ίδια δουλειά».

Διάβασα κάπου ότι ο δεσμός μεταξύ του ανθρώπου κι ενός ζώου μπορεί να είναι πολύ έντονος και στενός με έναν τρόπο διαφορετικό από τις ανθρώπινες σχέσεις. Όπως η φροντίδα για ένα παιδί που δε μεγαλώνει. Οι περισσότεροι άνθρωποι διστάζουν να τοποθετήσουν τη θλίψη ενός ιδιοκτήτη ζώου στο ίδιο επίπεδο με εκείνον κάποιου που έχει χάσει δικό του άνθρωπο. Το πένθος όμως είναι πένθος. Άνθρωποι που δεν είχαν ποτέ κάποιο κατοικίδιο είναι δύσκολο να καταλάβουν. Εύκολα θα πούνε σε κάποιον που έχασε ένα σκυλάκι να πάρει τα πάνω του ή απλά να πάρει ένα άλλο. Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά. Η παρακάτω επιγραφή το επιβεβαιώνει.

Γούφης
18 ετών
15/3/1993-20/4/2011
Δεν ήσουν ποτέ ένα κατοικίδιο, ήσουν μέλος της οικογένειας και μαζί σου χάθηκε ένα πολύτιμο μέρος της για πάντα. Θα είσαι για πάντα στην καρδιά μας. Δε θα περάσει μέρα που να μη μας λείπεις μέχρι να ξανασυναντηθούμε.Πρέπει να ομολογήσω ότι πολλοί από αυτούς τους τάφους είναι κιτς κι έχουν πάνω τους της παναγιάς τα μάτια. Από καντηλάκια μέχρι ομπρέλες και χριστουγεννιάτικα στολίδια. Η ησυχία όμως, εκεί, δε σου αφήνει περιθώρια για ειρωνείες. Ο καθένας αγαπάει με τον τρόπο του και το εκφράζει όπως μπορεί. Ό,τι ζώο κι αν είχε. Στο νεκροταφείο άλλωστε υπάρχουν διάφορα είδη κατοικίδιων: σκυλάκια, γατάκια, μάινες, παπαγάλοι, κουνελάκια, σαύρες μέχρι κι ένα ιγκουάννα. Στο παρελθόν έχουν ταφεί και δυο άλογα εκεί.

Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο στενό-χωρη όταν διαβάζεις επιγραφές ιδιοκτητών που βρίσκονται σχεδόν σε απόγνωση. Ξεχωρίζω μιας κυρίας που δηλώνει ανοιχτά ότι περιμένει κι εύχεται να «φύγει» κι αυτή γρήγορα για να ξανασυναντήσει το αγαπημένο της σκυλάκι. Κανένας άνθρωπος δεν την αγάπησε όπως ο σκύλος της λέει. Οι περισσότεροι την εγκατέλειψαν στα δύσκολα. Τι να πει κανείς; Ή μήπως τίποτα;Άραγε ο κ. Ιπποκράτης Σαββούρας παλιός κτηνίατρος και πρώην βουλευτής της ΝΔ τα είχε υπόψη του όλα αυτά όταν αποφάσισε να φτιάξει το κοιμητήριο; «Ο κ. Σαββούρας είδε αντίστοιχα κοιμητήρια στην Αμερική και από τη μεγάλη του αγάπη για τα ζώα αποφάσισε κι αυτός να φτιάξει ένα. Το πρώτο μάλιστα στην Ελλάδα. Είκοσιεννιά χρόνια λειτουργίας μετράει ο Αγ. Φραγκίσκος».

Και οι τιμές πού κυμαίνονται τον ρωτάω. «Από 100 μέχρι 150 ευρώ μου λέει. Χωρίς τα μάρμαρα όμως. Αυτά τα φέρνει ο ιδιοκτήτης. Ή ό,τι άλλο διαλέξει για μνήμα».«Αυτό εμπεριέχει και την παραμονή για δυο χρόνια», συνεχίζει ο Άρτι. Μετά ο ιδιοκτήτης μπορεί είτε να ανανεώσει τη διαμονή (50 ευρώ το χρόνο) είτε να κάνει εκταφή. Πολλοί παίρνουν τα οστά και τα βάζουν στην αυλή τους ή τα αφήνουν εδώ και τα βάζω εγώ σε έναν ομαδικό τάφο.

Ξέρω πολλούς ιδιοκτήτες, λέω στον Άρτι, που θάβουν τα σκυλιά τους στον κηπάκο, ή στο βουνό. Μου λέει ότι τα καταλαβαίνει και τα δυο. Κάποιοι ίσως τα θέλουν κοντά τους. Με την εκδοχή του βουνού όμως μπορεί να έχεις μπλεξίματα, μου τονίζει. «Εμείς εδώ δουλεύουμε 24 ώρες το 24ωρο. Μπορείς να μας πάρεις ό,τι ώρα να ‘ναι. Τις προάλλες πήγα και πήρα ένα σκυλάκι στις 2.30 τα ξημερώματα. Η γυναίκα που το είχε ήταν σε πολύ άσχημη κατάσταση και ο άντρας της ήθελε να κάνουμε την ταφή άμεσα».

Το βλέμμα μου σκαλώνει και σ’ άλλους τάφους:

Λούνα
12 ετών
18/2/2011
Η πριγκίπισσα μας

Μέλι
Irish shelter
1995-2007
Δεν έφυγες ποτέ Φέλιξ
11 ετών
7/4/2013
Ήσουν ο καλύτερός μου φίλος

Τίτης
15, 5 ετών
9/2/2011
Απέραντο το κενό που μου άφησες
Η μαμά σουΗ ώρα έχει περάσει. Ευχαριστώ πολύ Άρτι, λέω και ετοιμάζομαι να φύγουμε. Ο Φάνης με περιμένει. Ο Άρτι μας κερνάει λίγο νερό και κατευθυνόμαστε προς το αμάξι. Κοιτάω πίσω και απαντάω στο αρχικό μου ερώτημα. Η ατμόσφαιρα σε ένα νεκροταφείο που έχει ζώα θαμμένα αντί γι ανθρώπους είναι γεμάτη αγάπη.

Πηγή