Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παιδικής Εργασίας: Παιδιά που πηγαίνουν στη δουλειά αντί στο σχολείο

Ο Ισμαήλ αναζητά διαμάντια. Δουλεύει εξοντωτικά ωράρια διατρέχοντας πάντα τον κίνδυνο να τραυματιστεί σε εργατικό ατύχημα από αυτά που συμβαίνουν συχνά στη δουλειά του.

Η Χέμα ζει στην Ινδία. Εργάζεται σε μια επιχείρηση κεροποιίας για να μπορέσει να ζήσει την οικογένειά της. Πολλές φορές μεταφέρει τούβλα στο κεφάλι της.

Ο Μοχαμεντίν έφτασε από το Χαλέπι στην Τουρκία πριν από μερικά χρόνια. Δουλεύει σε μια βιοτεχνία. Ράβει ετικέτες σε επώνυμα ρούχα και τα τοποθετεί προσεκτικά σε πλαστικές σακούλες για να πωληθούν στην Ευρώπη.

Ο Ισμαήλ, η Χέμα και ο Μοχαμεντίν δεν θα έπρεπε να δουλεύουν. Ο Ισμαήλ είναι 14 ετών, η Χέμα 8 και ο Μοχαμεντίν 10 χρόνων. Κανονικά θα έπρεπε να μαθαίνουν γράμματα σε μια σχολική τάξη και τα απογεύματα να παίζουν με τους φίλους τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις όμως, η ανεμελιά δεν είναι συνώνυμο της παιδικότητας.

Εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο εργάζονται με τρόπους που συχνά παρεμποδίζουν την εκπαίδευσή τους. Τα αποστερούν από τη χαρά της παιδικής ηλικίας. Συνθλίβουν το δικαίωμά τους στην ομαλή σωματική και πνευματική ανάπτυξη.

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παιδικής Εργασίας

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παιδικής Εργασίας καθιερώθηκε από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας.

Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο, περίπου 1,2 εκατομμύρια παιδιά πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης ενός καλά οργανωμένου δικτύου, που έχει στήσει γέφυρα μεταφοράς παιδιών από τις αναπτυσσόμενες στις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες.

Η σύνδεση μεταξύ των δικαιωμάτων του παιδιού και της επιβίωσης και ανάπτυξής του, επιτεύχθηκε το 1989 με την «Σύμβαση των δικαιωμάτων του παιδιού» που επικυρώθηκε από 187 κράτη:

Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα του παιδιού να προστατεύεται από την οικονομική εκμετάλλευση και από την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας που ενέχει κινδύνους ή που μπορεί να εκθέσει σε κίνδυνο την εκπαίδευσή του ή να βλάψει την υγεία του ή τη σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική ή κοινωνική ανάπτυξή του…» («Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού» – άρθρο 32, 1989)

Η Παιδική Εργασία σε αριθμούς

Σύμφωνα με τη UNICEF σχεδόν ένα στα έξι παιδιά ηλικίας 5-14 ετών στον κόσμο θεωρούνται πως εμπλέκονται σε μορφές παιδικής εργασίας.

Μεταξύ 2004-2008, ο αριθμός των παιδιών που εργάζονταν σε παγκόσμιο επίπεδο μειώθηκε αισθητά, η παγκόσμια οικονομική κρίση όμως, ανέτρεψε την αισιόδοξη αυτή τάση.

171 εκατομμύρια παιδιά εργάζονται σε ορυχεία, λατομεία και άλλους επικίνδυνους χώρους δουλειάς ή με επικίνδυνα υλικά, όπως χημικά, εντομοκτόνα ή βαρύ μηχανικό εξοπλισμό, αναφέρει έκθεση της UNICEF

73 εκατομμύρια από τα εργαζόμενα παιδιά είναι ηλικίας κάτω των δέκα ετών.

Κάθε χρόνο τουλάχιστον 22 χιλιάδες παιδιά σκοτώνονται σε εργατικά δυστυχήματα.

Οι πραγματικοί αριθμοί βέβαια είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν αφού οι ανήλικοι εργαζόμενοι σαφώς και δεν δηλώνονται ενώ τις περισσότερες φορές, στις χώρες όπου η παιδική εργασία ακμάζει, δεν δηλώνονται ούτε οι γεννήσεις.

Η κατάσταση στην Ελλάδα 

Στην Ελλάδα, 50.000 ανήλικα παιδιά δουλεύουν σε μαγαζιά, βιοτεχνίες, εργοστάσια, αγροτικές εργασίες, επαιτεία και δουλειά στον δρόμο. 10.000 παιδιά εγκαταλείπουν την υποχρεωτική εκπαίδευση και χάνουν το δικαίωμά τους σ’ ένα μέλλον ίσων ευκαιριών. Ο Συνήγορος του Παιδιού, έχει τοποθετηθεί επανειλημμένα σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την καταπολέμηση της απόλυτα απαγορευμένης παιδικής εργασίας.

Στη χώρα μας, η παιδική εργασία διαχρονικά παρουσιάζει φθίνουσα πορεία, ιδιαίτερα μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης το 2009. Για το έτος 2013, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό των εργαζομένων παιδιών (15-18 ετών) στον αντίστοιχο συνολικό πληθυσμό των παιδιών στην Ελλάδα είναι πολύ μικρό (1,4% ή 6.430 παιδιά), ενώ ποσοστό των οικονομικά μη ενεργών παιδιών είναι η πλειοψηφία (95,6%) του αντίστοιχου συνολικού πληθυσμού.

Ιστορίες Παιδικής εργασίας που συγκλόνισαν τον κόσμο

Ινδία: Τα παιδιά με τα τούβλα στο κεφάλι

Διακόσια παιδιά, τα περισσότερα κάτω των 14 ετών, βρέθηκαν να εργάζονται σε γνωστή κεραμοποιία στην Ινδία, σε μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στο νότιο ομόσπονδο κρατίδιο Τελανγκάνα. Τα παιδιά διασώθηκαν από την αστυνομία, στο πλαίσιο μια επιχείρησης που ονομάστηκε «Χαμόγελο». Τα παιδιά ζούσαν και εργάζονταν μαζί με ενήλικες που παρίσταναν τους γονείς τους. Κοριτσάκια επτά και οκτώ χρόνων μεταφέρουν τούβλα στα κεφάλια τους. Ορισμένα από τα παιδιά ήταν μόλις τεσσάρων ετών.

Τουρκία: Τα πούλμαν της Μπασμανέ

Κάθε πρωί από τη συνοικία Μπασμανέ, ξεκινούν μικρά λεωφορεία γεμάτα με παιδιά. Είναι προσφυγόπουλα από τη Συρία που έχουν εγκλωβιστεί στη Σμύρνη, αφού ούτε στην Ευρώπη μπορούν να περάσουν αλλά και ούτε στη Συρία μπορούν να επιστρέψουν. Τα λιγοστά χρήματα που κατάφεραν να φέρουν οι γονείς τους από τη Συρία, έχουν τελειώσει. Τα λεωφορεία κατευθύνονται προς τα εργοστάσια παραγωγής επώνυμων ρούχων στην περιοχή του Οτογκάρ, περίπου 10 χιλιόμετρα έξω από τη πόλη. Την αποκάλυψη είχε κάνει περίπου πριν από έναν χρόνο το Αθηναϊκό Πρακτορείο. Τα παιδιά συναρμολογούν τμήματα πανάκριβων ρούχων που θα πουληθούν στη Δύση. Δουλεύουν 10 με 12 ώρες και παίρνουν 6 με 8 ευρώ τη μέρα. «Δεν γίνεται αλλιώς, πρέπει να ζήσουμε» είχε πει ο δεκάχρονος Μοχαμεντίν.

Η οικογένειά του εγκατέλειψε το Χαλέπι πριν από τρία χρόνια, τέσσερις φορές επιχείρησαν να περάσουν στην Ελλάδα αλλά απέτυχαν και στις τέσσερις. Ο Μοχαμεντίν τοποθετεί ρούχα σε πλαστικές διαφανείς σακούλες. Ξυπνά κάθε πρωί στις 5.00. Στις 6.00 ξεκινά να δουλεύει μέχρι τις 5.00 το απόγευμα. Παίρνει 700 λίρες το μήνα, αλλά δεν πληρώνει λεωφορείο για να πάει στο εργοστάσιο και τρώει και δυο φορές. Στις 10.00 το πρωί ένα κουλούρι με γάλα και στις 4.00 το μεσημέρι, ρύζι με λαχανικά ή όσπρια. Γυρίζει στο σπίτι με λίγο φαγητό που του δίνουν αν περισσεύει στο εργοστάσιο. «Να φάνε και οι αδελφές μου» λέει.

Ινδία: Η ιστορία της Durga

Πριν από τρία χρόνια το Spiegel είχε φέρει στη δημοσιότητα την ιστορία της 11χρονης Durga. Οι γονείς της την είχαν πουλήσει σε σωματέμπορους για 80 ρουπίες, δηλαδή μόλις 1 ευρώ για να την γλιτώσουν από τη φτώχεια και οι ιδιοκτήτες της έριξαν καυτό λάδι πάνω της επειδή θεωρούσαν πως δούλευε πολύ αργά.

Όταν οι αστυνομία εισέβαλε στο σπίτι που διέμενε η μικρή Durga εκείνη ούρλιαξε και σκέπασε με τα χέρια της το στήθος της από ντροπή. Το κορίτσι μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο όπου υποβλήθηκε σε θεραπεία πολλών ημερών, καθώς εκτός από τα εγκαύματά της, ήταν υποσιτισμένη και τα δάχτυλά της ήταν γεμάτα μολυσμένες πληγές επειδή όπως ανέφερε μια φορά της έπεσε ένα ποτήρι και η γυναίκα του σπιτιού θύμωσε τόσο πολύ που της έβγαλε τα νύχια ένα ένα.

Σοκολατένια ενοχή

Μια ομάδα ολλανδών δημοσιογράφων ξεκίνησε αγώνα για να αποκαλύψει πως το πιο ηδονικό έδεσμα του πλανήτη, η σοκολάτα, κρύβει συχνά τη γεύση του διεστραμμένου ανθρώπινου νου.

Παιδιά-σκλάβοι στην Αφρική εξαναγκάζονται να μαζεύουν τους πολύτιμους κόκκους από τα κακαόδεντρα προκειμένου να παραχθεί ένα προϊόν που προκαλεί την ευτυχία… στον δυτικό κόσμο, η σοκολάτα.

Το ντοκιμαντέρ «The Chocolate Case» που παρουσιάστηκε στο ελληνικό κοινό στο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης ρίχνει φως στην παιδική δουλεία στην παγκόσμια Σοκολατοβιομηχανία.

Οι χώρες που κρατούν τα σκήπτρα της παιδικής εργασίας

Τα σκήπτρα στην παιδική εργασία κρατά η Ασία, οι χώρες του Ειρηνικού και η Αφρική.

Το Μπαγκλαντές θεωρείται ‘βασίλειο’ της παιδικής εργασίας. Χιλιάδες παιδιά χάνονται κάθε χρόνο σε «εργατικά δυστυχήματα». Ο αριθμός των παιδιών που εργάζονται παράνομα σ΄ αυτή τη χώρα ανέρχεται σε 5 εκατομμύρια (2013). Οι εικόνες από την κατάρρευση εργοστασίου υφαντουργίας στο Μπαγκλαντές το 2015 συγκλόνισαν, καθώς τα περισσότερα θύματα που ανασύρθηκαν από τα συντρίμμια ήταν παιδάκια.

Περισσότερα από 1 εκατομμύριο παιδιά ηλικίας 10-14 ετών εργάζονται στη Βραζιλία, σύμφωνα με τα στοιχεία του Βραζιλιάνικου Ινστιτούτο Γεωγραφίας και Στατιστικής (IBGE). Οι αρχές της Βραζιλίας έχουν θέσει ως στόχο την εξάλειψη της παιδικής εργασίας μέχρι το 2020.

Σκληρές είναι οι συνθήκες και στην χώρα του Κιμ Γιονγκ Ουν. Στη Βόρεια Κορέα ακόμα και μικροί μαθητές πέντε ετών υποχρεώνονται να δουλέψουν.

Έντονες αντιδράσεις, σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει προκαλέσει η απόφαση της Βολιβιανής κυβέρνησης να νομιμοποιήσει την εργασία για 12χρονα παιδιά. Όπως υποστηρίζει ο Βολιβιανός πρωθυπουργός ήταν αναγκαίο να θεσπιστεί ένα νέο ρυθμιστικό πλαίσιο στην παιδική εργασία. Μέχρι πρότινος η παιδική εργασία ήταν νόμιμη από τα 14 χρόνια και μετά, αλλά οι οικονομικές συνθήκες επιβάλλουν -υποστηρίζεται- στους νομοθέτες να κατεβάσουν κι άλλο το όριο.

Η παιδική εργασία ανθεί επίσης σε Ερυθραία, Σομαλία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Μιανμάρ, Σουδάν, Αφγανιστάν, Πακιστάν, Ζιμπάμπουε, Υεμένη, Μπουρούντι, Νιγηρία.

Σύμφωνα με έκθεση της UNICEF η περιοχή με το μεγαλύτερο ποσοστό παιδικής εργασίας στην Τουρκία είναι η νοτιοανατολική επαρχία της Σανλιούρφα.

Ψηλά στη λίστα είναι και η Κίνα.

Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και της UNESCO, ζοφερή είναι η εικόνα και σε Ευρώπη και Ευρασία. Κυρίως στην Γεωργία, τη Ρωσία, την Ιταλία, τη Βουλγαρία και τη Μολδαβία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Νιλς Μούιζνιεκς, δήλωσε πριν από μερικές εβδομάδες ότι υπάρχει κίνδυνος ραγδαίας αύξησης της παιδικής εργασίας σε χώρες που μαστίζονται από την οικονομική κρίση, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ιταλία και η Πορτογαλία.

πηγή φωτογραφιών: Reuters/ (φωτογραφίες αρχείου)

Πηγή