Γιατί οι Έλληνες τα Χριστούγεννα στολίζουμε καράβι;

Γιατί οι Έλληνες τα Χριστούγεννα στολίζουμε καράβι;

Γιατί οι Έλληνες τα Χριστούγεννα στολίζουμε καράβι;
12599243t6-1

Ένα καράβι είχε ρόλο πρωταγωνιστή στον περσινό εορταστικό στολισμό της Αθήνας, δίνοντας μια διαφορετική νότα στην εικόνα της πόλης.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ


Μια νότα λίγο πιο ζεστή, πιο νοσταλγική και σίγουρα, πολύ πιο ελληνική. Γιατί καλό το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου, αλλά, όπως και να το κάνουμε, το καραβάκι μάς θυμίζει άλλες εποχές, πιο αθώες και ανέμελες.

Πού βρίσκονται, όμως, οι ρίζες της παράδοσης του στολισμού καραβιού, τις μέρες της γέννησης του Χριστού; Και γιατί το χριστουγεννιάτικο δέντρο κατάφερε να εκτοπίσει το καράβι από τα ελληνικά σπίτια και τις πλατείες; Η ιστορία μάς πάει αρκετά πίσω και οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα είναι πιο απλές από όσο θα νόμιζε κανείς. Ας τις δούμε, περιμένοντας να ανακαλύψουμε πώς θα στολιστούν φέτος οι δήμοι της χώρας… Στολισμένο καράβι στον Πειραιά, από προηγούμενα Χριστούγεννα.

Η Ελλάδα είναι ευλογημένος τόπος. Ευλογημένος με το δώρο της θάλασσας και του απέραντου γαλάζιου. Και οι Έλληνες αγαπήσαμε από νωρίς τα μυστήρια και τα μυστικά της και βαλθήκαμε να την κατακτήσουμε. Έτσι, η Ελλάδα υπήρξε, ιστορικά, χώρα ναυτικών. Και είναι ακόμα, έχοντας βιώσει έντονα όσα καλά, αλλά και κακά φέρνει η θάλασσα, στο πέρασμα των χρόνων.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ


Λογικό ήταν, λοιπόν, η καθημερινότητα των κατοίκων της να περιστρέφεται γύρω από το υγρό στοιχείο. Γεγονός που ήταν, μάλιστα, εντονότερο πριν αρκετές δεκαετίες, όταν σχεδόν από κάθε σπίτι, θα έλεγε κανείς, ο πατέρας ή ο γιος – πολλές φορές και οι δύο – έλειπαν “στα καράβια”, παλεύοντας για το ψωμί της οικογένειας. Και τα Χριστούγεννα δεν μπορούσαν να διαφέρουν.

Τα παιδιά που έμεναν πίσω, οπλισμένα με πολλή φαντασία, συνήθιζαν να κατασκευάζουν μόνα τα παιχνίδια τους, χρησιμοποιώντας ό,τι είχαν πρόχειρο· συνήθως, ξύλο και λίγο χαρτί ή κουρέλια. Τα περισσότερα κατέληγαν να φτιάχνουν το παραδοσιακό, πλέον, καραβάκι, εμπνευσμένα από τα μακρινά ταξίδια των αγαπημένων τους προσώπων και τη νοσταλγία να τα ξαναδούν. Τα κάλαντα με τη συνοδεία στολισμένου καραβιού, στη Σύρο, παραμονή Χριστουγέννων.

Δεν μας είναι ξένη η εικόνα παιδιών (ή και μεγαλύτερων) να γυρνάνε από πόρτα σε πόρτα για να πούνε τα κάλαντα, κρατώντας στα χέρια ένα τέτοιο, χειροποίητο καραβάκι. Στολισμένο με χρωματιστά χαρτιά και σχοινιά, γέμιζε από γλυκά και χριστόψωμα από τους γείτονες. Αν και το συγκεκριμένο έθιμο έχει ατονίσει, κρατάει ακόμα στα νησιά, από όπου και προέρχεται.

Το καραβάκι ενδεχομένως να συμβόλιζε, όχι μόνο την προσμονή των παιδιών για αντάμωση με τους συγγενείς τους, αλλά και τη δική τους αγάπη για τη θάλασσα. Παράλληλα, μικρά καραβάκια είχαν τον ρόλο και ενός τιμητικού καλωσορίσματος για τους Έλληνες θαλασσοπόρους που επέστρεφαν στα σπίτια και τις οικογένειές τους, καθώς και τάματος για να είναι ασφαλείς στα άγρια κύματα.

Ως τέτοιο βρήκε, σιγά – σιγά, μεγαλύτερη θέση και μέσα στα σπίτια των Ελλήνων – κυρίως όσων ασχολούνταν με τη θάλασσα – και καθιερώθηκε το έθιμο του στολισμού του. Όπως, όμως, επισημαίνει ο συγγραφέας Δημήτριος Λουκάτος, το καραβάκι ήταν, συχνά, συνυφασμένο με την αίσθηση του αποχωρισμού και με δυσάρεστες αναμνήσεις και δεν μπόρεσε να εδραιωθεί ως γιορτινό σύμβολο. Κάποιοι κρατούν ακόμα την παράδοση, στολίζοντας καραβάκι τα Χριστούγεννα (credit: karavakia.blogspot.gr)

Για τον λόγο αυτό, ήταν εύκολο να αντικατασταθεί, αργότερα, από το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου, το οποίο απαλλαγμένο από τέτοιους συσχετισμούς στις συνειδήσεις των Ελλήνων, κατάφερνε να πλαισιώσει ιδανικά συνεστιάσεις θαλπωρής, με παρόντα όλα τα μέλη της φαμίλιας και να τονώσει τον οικογενειακό τους χαρακτήρα.

Ακόμα κι έτσι, όμως, το έθιμο με το καραβάκι άντεξε για αρκετά χρόνια μετά το… ντεμπούτο του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην ελληνική πραγματικότητα. Το πρώτο δέντρο στην Ελλάδα – πιθανότατα ένα έλατο – στολίστηκε το 1833, στα ανάκτορα του βασιλιά Όθωνα, στο Ναύπλιο. Παρόλα αυτά, μόλις την δεκαετία του 1950 κατάφερε να μπει μαζικότερα στα ελληνικά σπίτια.

Τη δεκαετία του 1970, μάλιστα, υπήρξε μία προσπάθεια “κατάργησης” του εθιμικού στολισμού δέντρου και επαναφοράς του στολισμού καραβιού, με κύρια επιχειρήματα ότι το καραβάκι είναι σύμβολο παράδοσης, αλλά και προάγει την οικολογική συνείδηση. Τελικά, παρά τις έντονες συζητήσεις, η ιδέα απορρίφθηκε και το χριστουγεννιάτικο δέντρο καθιερώθηκε για τα καλά. Το παραδοσιακό καράβι και το πιο σύγχρονο δέντρο συνυπάρχουν αρκετές φορές σε ελληνικές πλατείες.

Πάντως, κυρίως ανάμεσα σε ναυτικούς, ψαράδες και θαλασσοπόρους, το έθιμο με το στόλισμα καραβιού κρατάει ακόμα γερά. Ίσως και σαν μία μορφή τάματος στον Άη Νικόλα, προστάτη άγιο των ναυτικών, ο οποίος γιορτάζεται στις 6 Δεκεμβρίου, για μπουνάτσες τη νέα χρονιά. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι σε αρκετές δυτικές χώρες, με το όνομα Santa Claus εννοούν τον Άγιο Νικόλαο και όχι τον Άη Βασίλη!

Τα καραβάκια, λοιπόν, εξακολουθούν να στολίζονται σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας – περισσότερο στα νησιά. Και αν και πιο σπάνια από τα χριστουγεννιάτικα δέντρα, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία στροφή αρκετών δήμων στην παράδοση, με καράβια να κάνουν την εμφάνισή τους σε όλο και περισσότερες πλατείες της χώρας.

Το στολισμένο καράβι, λένε ότι, συμβολίζει την καινούρια πλεύση του ανθρώπου στη ζωή, μετά τη γέννηση του Ιησού. Ας ελπίσουμε, λοιπόν, τα καραβάκια που θα στολιστούν φέτος, σε όλη τη χώρα, και με τη συγκυρία των ραγδαίων πολιτικών εξελίξεων, να δώσουν νέα πλεύση στη χώρα το 2015, να την ταξιδέψουν σε ήρεμα νερά και να μας δείξουν τον δρόμο για ένα καλύτερο αύριο.

Πηγη

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ


Ακολουθήστε το Diaforetiko στο Google news Google News

Ολες οι Ειδήσεις

Ειδήσεις Top Stories

Ενδιαφεροντα

Ο 23χρονος Κώστας που επέλεξε να ζήσει με τους μαύρους χοίρους, τα πρόβατα και τα μοσχάρια
Ενδιαφεροντα

Ο 23χρονος Κώστας που επέλεξε να ζήσει με τους μαύρους χοίρους, τα πρόβατα και τα μοσχάρια

Ο Κώστας Μπατσίλας είναι 23 χρόνων. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, έχει επιλέξει να ζήσει στο μικρό ορεινό χωριό, Αετιά της Βασιλίτσας στα Γρεβενά με τους λιγοστούς κατοίκους. Είναι ο νεότερος. Ο Κώστας όπως λέει, μεγάλωσε μεταξύ Ελασσόνας, όπου γεννήθηκε, και της Αετιάς, όπου πήγαινε κάθε Σαββατοκύριακο με τους γονείς του, στον κτηνοτρόφο παππού […]

Κώστας Λιακόπουλος: Ο 1ος των πρώτων στην Ιατρική με 19.612 μόρια – Είχα μια εικόνα της Παναγίας δίπλα μου
Ενδιαφεροντα

Κώστας Λιακόπουλος: Ο 1ος των πρώτων στην Ιατρική με 19.612 μόρια – Είχα μια εικόνα της Παναγίας δίπλα μου

Τα 19.612 μόρια «άγγιξε» ο Κωνσταντίνος Λιακόπουλος στις φετινές Πανελλήνιες εξετάσεις. Ο ίδιος κατάγεται εκ πατρός από Μοναστηράκι Γορτυνίας και είναι παιδί πολύτεκνης οικογένειας.

Μπράβο της: 27χρονη φοιτήτρια συγκατοίκησε με 95χρονη για να πληρώνει μικρότερο ενοίκιο και η ηλικιωμένη να μην νιώθει μόνη
Ενδιαφεροντα

Μπράβο της: 27χρονη φοιτήτρια συγκατοίκησε με 95χρονη για να πληρώνει μικρότερο ενοίκιο και η ηλικιωμένη να μην νιώθει μόνη

Μία φοιτήτρια σκέφτηκε έναν έξυπνο τρόπο για να βρει σπίτι στην ακριβή αγορά του Λονδίνου – μετακομίζοντας με μία 95χρονη συνταξιούχο. ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Από τότε που ξεκίνησε το μεταπτυχιακό της, η 27χρονη Alexandra Knox από το Newcastle, πληρώνει 220€ το μήνα αφότου έφυγε από τις φοιτητικές εστίες για να μετακομίσει με την Florence Smith – και οι δυο […]

«Του ανδρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δεν λογιέται»: Τιμήθηκε η μνήμη του στρατιώτη Ραχούτη, που θυσιάστηκε για να σώσει ένα μωρό
Ενδιαφεροντα

«Του ανδρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δεν λογιέται»: Τιμήθηκε η μνήμη του στρατιώτη Ραχούτη, που θυσιάστηκε για να σώσει ένα μωρό

Ο αφανής ήρωας του ναυαγίου του Σάμινα εξπρές, ο Βασίλης Ραχούτης τιμήθηκε και φέτος από το Λιμεναρχείο Στυλίδας στα Καμένα Βούρλα.

«Έκανα το αυτονόητο ως πατέρας, σ’αγαπώ!» – Ο Ιαβέρης δώρισε το νεφρό του στο γιο του
Ενδιαφεροντα

«Έκανα το αυτονόητο ως πατέρας, σ’αγαπώ!» – Ο Ιαβέρης δώρισε το νεφρό του στο γιο του

«Σ’ αγαπώ». Αυτή ήταν η πρώτη λέξη που είπε ο Ιαβέρης στον γιο του μόλις ξύπνησαν επτά ώρες μετά την μεταμόσχευση νεφρού που υποβλήθηκαν στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός. ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Η συγκλονιστική πράξη του Ιαβέρη Ο θρύλος των αγώνων ράλι Τάσος Μαρκουίζος, γνωστός ως Ιαβέρης, συγκλόνισε με την πράξη του να δωρίσει τον ένα νεφρό στον γιο […]

4 τρόποι για να προετοιμάσετε τον εξωτερικό σας χώρο για το καλοκαίρι
Ενδιαφεροντα

4 τρόποι για να προετοιμάσετε τον εξωτερικό σας χώρο για το καλοκαίρι

Η άνοιξη έχει κάνει για τα καλά την εμφάνισή της στην χώρα μας με την θερμοκρασία να σημειώνει συνεχή άνοδο και τα λουλούδια να ανθίζουν. Έτσι, έχει έρθει η στιγμή να αρχίσουμε τις προετοιμασίες διαμόρφωσης του εξωτερικού μας χώρου, προκειμένου να βελτιώσουμε την εμφάνισή αλλά και την λειτουργικότητά του. Είτε έχετε έναν μικρό χώρο όπως […]

Τελευταία Νέα

Τραγωδία στη Νότια Αφρική: Λεωφορείο έπεσε από γέφυρα – 45 νεκροί, επέζησε μόνο ένα παιδί
Διεθνη

Τραγωδία στη Νότια Αφρική: Λεωφορείο έπεσε από γέφυρα – 45 νεκροί, επέζησε μόνο ένα παιδί

Τουλάχιστον 45 νεκροί είναι ο απολογισμός της σημερινής πτώσης λεωφορείου από γέφυρα στην επαρχία Λιμπόπο στη Νότια Αφρική, ενώ ένα οκτάχρονο αγοράκι νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση

Βουλή: Καταψηφίστηκε η πρόταση δυσπιστίας για τα Τέμπη από 159 βουλευτές
Επικαιροτητα

Βουλή: Καταψηφίστηκε η πρόταση δυσπιστίας για τα Τέμπη από 159 βουλευτές

«Όχι» ψήφισαν οι 158 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και ο ανεξάρτητος βουλευτής Χάρης Κατσιβαρδάς - «Προχωράμε» είπε στους δημοσιογράφους ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά το πέρας της διαδικασίας

Βελόπουλος για Τέμπη: Να μάθει ο Ελληνικός λαός τους αυτουργούς της συγκάλυψης του εγκλήματος
Επικαιροτητα

Βελόπουλος για Τέμπη: Να μάθει ο Ελληνικός λαός τους αυτουργούς της συγκάλυψης του εγκλήματος

Ομιλία Βουλή κατά την συζήτηση επί της προτάσεως δυσπιστίας κατά της Κυβέρνησης, έκανε ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος, ασκώντας κριτική στην κυβέρνηση για συγκάληψη και απόκρυψη στοιχείων

Ελένη Ανουσάκη: «Οι ομoφυλόφιλoι ήταν διακριτικοί άνθρωποι, τότε δεν ήταν ξεσαλωμέvοι»
ShowBiz

Ελένη Ανουσάκη: «Οι ομoφυλόφιλoι ήταν διακριτικοί άνθρωποι, τότε δεν ήταν ξεσαλωμέvοι»

Μια συνέντευξη εφ’όλης της ύλης έδωσε η ηθοποιός Ελένη Ανουσάκη στην εφημερίδα On Time και μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στους ομοφυλόφιλους και την διαφορά τους συγκριτικά με το «χθες»

ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Κώστας Λιακόπουλος: Ο 1ος των πρώτων στην Ιατρική με 19.612 μόρια – Είχα μια εικόνα της Παναγίας δίπλα μου
Ενδιαφεροντα

Κώστας Λιακόπουλος: Ο 1ος των πρώτων στην Ιατρική με 19.612 μόρια – Είχα μια εικόνα της Παναγίας δίπλα μου

Τα 19.612 μόρια «άγγιξε» ο Κωνσταντίνος Λιακόπουλος στις φετινές Πανελλήνιες εξετάσεις. Ο ίδιος κατάγεται εκ πατρός από Μοναστηράκι Γορτυνίας και είναι παιδί πολύτεκνης οικογένειας.

“Λέτε τέτοια πράγματα σε γονείς που έχασαν τα παιδιά τους;”: Ο 18χρονος Άγγελος “έσβησε” τον Πορτοσάλτε με 10 κουβέντες
Ελλαδα

“Λέτε τέτοια πράγματα σε γονείς που έχασαν τα παιδιά τους;”: Ο 18χρονος Άγγελος “έσβησε” τον Πορτοσάλτε με 10 κουβέντες

Τα είπε όλα ο Άγγελος Τσιαμούρας που επέβαινε στην μοιραία αμαξοστοιχία στο βαγόνι 6 και κατάφερε να σώσει 16 επιβάτες από την «πύρινη κόλαση». Μη μπορώντας να συγκρατήσει την οργή του δήλωσε «Είμαστε σε μια Ελλάδα του φαίνεσθαι και αυτό φάνηκε από αυτό που είπε ο άνθρωπος (Άρης Πορτοσάλτε) χάθηκαν τόσες αθώες ψυχές αλλά δεν […]

Ασυγκράτητοι: Μπισμπίκης και Βανδή φιλιούνται παθιασμένα στην Αράχωβα μπροστά σε κόσμο
ShowBiz

Ασυγκράτητοι: Μπισμπίκης και Βανδή φιλιούνται παθιασμένα στην Αράχωβα μπροστά σε κόσμο

Στιγμές χαλάρωσης και έρωτα έζησαν στην Αράχωβα η Δέσποινα Βανδή και ο Βασίλης Μπισμπίκης. Η τραγουδίστρια και ο ηθοποιός βρέθηκαν στον δημοφιλή προορισμό για τις ημέρες των Χριστουγέννων.

«Η νύφη μου δεν καταδέχτηκε να δώσει το όνομά μου στο μωρό. Μήπως να μην πάω στην βάφτιση;»
Αληθινές Ιστορίες

«Η νύφη μου δεν καταδέχτηκε να δώσει το όνομά μου στο μωρό. Μήπως να μην πάω στην βάφτιση;»

Μια εξομολόγηση μας στέλνει μια αναγνώστρια, η οποία θέλει να μοιραστεί την δίκη της εμπειρία και προβληματισμούς σχετικά με την βάφτιση του εγγονιού της. Πολλές είναι οι περιπτώσεις που οι γιαγιάδες και οι παππούδες μαλώνουν με τους γονείς του μωρού για το ποιο όνομα θα πάρει το εγγόνι. ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Το θέμα της ονοματοδοσίας του παιδιού είναι κάτι που απασχολεί πολλούς […]

close menu