15 σοφά αποφθέγματα του Νίκου Καζαντζάκη

Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας συγγραφέας. Τα έργα του, αν και έχουν μεγάλη έμπνευση από την Ελλάδα και την ιδιαίτερη πατρίδα του την Κρήτη, είναι οικουμενικά και πολλές φορές, έχουν γίνει αντικείμενο μελέτης και το κεντρικό θέμα ταινιών και σειρών, όπως «Ο τελευταίος πειρασμός»,  «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» και το «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται».

Η ρήση του «Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα, είμαι λέφτερος» είναι η πιο χαρακτηριστική. Κι αυτή οικουμενική. Και δεν χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση ώστε να εξηγηθεί. Η ελπίδα ή ο φόβος σε κρατούν δέσμιο σε μια άλλη πραγματικότητα, που ίσως να μην υπάρχει ή ίσως να τσαλακώνεται μέσα σου και αργότερα να είναι δύσκολο έως αδύνατο να ξεδιπλωθεί. Έτσι παραμένει εκεί, χωρίς ποτέ να βρει το θάρρος να γίνει αλήθεια.

Ο Καζαντζάκης ταξίδεψε σχεδόν σε όλη του την ζωή. Έζησε την δική του «Οδύσσεια» με όλα τα σκαμπανεβάσματά της. Κόντεψε να αφοριστεί από την εκκλησία, αλλά τελικά κάτι τέτοιο δεν έγινε. Όταν η Ιερά Σύνοδος ζήτησε να απαγορευτούν τα βιβλία του, εκείνος απάντησε, «Μου δώσατε μια κατάρα, Άγιοι Πατέρες, σας δίνω μια ευχή: Σας εύχομαι να ‘ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή όσο η δική μου και να ‘στε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ».

Σήμερα συμπληρώνονται 60 χρόνια από τον θάνατο του. Η σοφία του θα μας συντροφεύει πάντα και επιλέξαμε να τον θυμόμαστε μέσα από αυτήν…

1. Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά.

2. Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες, κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει.

3. Ό,τι επιθυμείς να το φωνάζεις δυνατά, αγρίμι να γίνεσαι. Δεν ταιριάζει η μετριότητα με την λαχτάρα

4. Η Ελλάδα επιζεί ακόμα, επιζεί νομίζω μέσα από διαδοχικά θαύματα.

5. Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει.

6. Είδα κάποτε μια μέλισσα πνιγμένη μέσα στο μέλι και κατάλαβα.

7. Η φυγή δεν είναι νίκη, τ’ όνειρο είναι τεμπελιά, και μόνο το έργο μπορεί να χορτάσει την ψυχή και να σώσει τον κόσμο.

8. Τα τετραθέμελα του κόσμου τούτου: ψωμί, κρασί, φωτιά, γυναίκα.

9. Τίποτα γενναίο δεν μπορεί ο άνθρωπος να κάμει στον κόσμο, αν δεν υποτάξει τη ζωή του σ’ έναν Αφέντη ανώτερό του.

10. Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα.

11. Αγάπα τον άνθρωπο γιατί είσαι εσύ.

12. Ν’ αγαπάς την ευθύνη, να λες εγώ, εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω.

13. Tι θα πει λεύτερος; Αυτός που δεν φοβάται το θάνατο

14. Η ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο -ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο.

15. Κάθε Έλληνας που δεν παίρνει, ας είναι και μια φορά στη ζωή του, μια γενναία απόφαση, προδίνει τη ράτσα του.

[E-Radio]